استانداردهای غیرواقعی در فضای مجازی ترویج  می‌شود

این فشار اجتماعی می‌تواند به بروز رفتارهای ناسالم منجر شود، برای مثال؛ مصرف‌گرایی افراطی، تمایل به انجام جراحی‌های زیبایی غیرضروری و گرایش به رفتارهای پرخطر از جمله پیامدهای این تأثیرات هستند و نوجوانانی که توانایی دستیابی به این استانداردها را ندارند اغلب با احساس سرخوردگی و ناکامی روبه‌رو می‌شوند و در این شرایط خانواده‌ها نیز تحت فشار مالی قرار می‌گیرند چرا که تأمین هزینه‌های مربوط به این سبک زندگی برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار یا غیرممکن است.

یکی دیگر از پیامدهای مهم حضور در شبکه‌های اجتماعی رواج فرهنگ تجمل‌گرایی بوده و تبلیغات گسترده‌ای که توسط اینفلوئنسرها برای کالاهای لوکس و برندهای گران‌قیمت انجام می‌شود نوجوانان را به سمت ارزش‌های مادی سوق می‌دهد و در این شرایط ارزش‌های انسانی و اخلاقی در حاشیه قرار می‌گیرند و خرید کالاهای لوکس و داشتن ظاهری پر زرق‌ و برق به اولویت تبدیل می‌شود.

اگرچه تجمل‌گرایی در نگاه اول ممکن است به افراد حس بهتری نسبت به خود بدهد اما در عمل وابستگی شدید به مصرف و رقابت برای برتری ظاهری شخصیت نوجوانان را تضعیف می‌کند و این فشارها می‌تواند به ایجاد حس نارضایتی، انزوا و در نهایت کاهش کیفیت زندگی منجر شود و در این میان خانواده‌ها که نقش حمایتی در زندگی نوجوانان دارند ممکن است در تلاش برای تأمین این خواسته‌ها با مشکلات اقتصادی روبه‌رو شوند.

استفاده مداوم از شبکه‌های اجتماعی علاوه بر تأثیرات فردی بر روابط اجتماعی و خانوادگی نیز اثر می‌گذارد زیرا نوجوانان ساعات زیادی از روز را صرف فعالیت در این پلتفرم‌ها می‌کنند و این موضوع اغلب به کاهش تعاملات واقعی با خانواده و دوستان منجر می‌شود و وقتی زمان تعاملات واقعی کاهش یابد، کیفیت روابط انسانی نیز افت می‌کند و نوجوانان ممکن است احساس انزوا و تنهایی را تجربه کنند.

استفاده افراطی از شبکه‌های اجتماعی پیامد‌های روانی به‌دنبال دارد

در بسیاری از موارد نوجوانان تحت تأثیر زندگی‌های نمایشی و غیرواقعی که در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند ارزش واقعی ارتباطات انسانی را فراموش می‌کنند و این مسئله به‌ویژه در شرایطی که خانواده‌ها نقش کمرنگی در نظارت بر فعالیت‌های مجازی نوجوانان دارند حادتر می‌شود.

تحقیقات متعدد نشان داده‌اند که استفاده افراطی از شبکه‌های اجتماعی با افزایش مشکلات روانی همچون اضطراب، افسردگی و حتی خودکشی در میان نوجوانان همراه بوده و این مسئله به‌ویژه در مورد دختران نوجوان که بیشتر از پسران تحت تأثیر استانداردهای زیبایی و انتظارات اجتماعی قرار می‌گیرند نگران‌کننده است.

الگوسازی نادرست از موفقیت و خوشبختی در شبکه‌های اجتماعی باعث ایجاد انتظارات غیرمنطقی در نوجوانان می‌شود و هنگامی نتوانند به این انتظارات دست یابند احساس شکست و ناامیدی در آن‌ها تقویت می‌شود و این چرخه منفی، در نهایت می‌تواند به مشکلات جدی روانی و حتی اقدام به خودکشی منجر شود.

شبکه‌های اجتماعی به ویژه برای نسل جوان، همچون «قربانگاه خاموش» عمل می‌کنند؛ جایی که هویت، انگیزه‌ها و اهداف افراد تحت تأثیر فشارهای دیجیتال قرار می‌گیرد و آرام آرام از درون تضعیف می‌شود.

شبکه‌های اجتماعی، با تمام مزایای خود همچون ارتباطات سریع، تبادل اطلاعات و ایجاد فضای عمومی برای بیان دیدگاه‌ها، معایبی نیز دارند که به‌ویژه در زندگی نسل جوان نمود بیشتری پیدا می‌کند و یکی از مهم‌ترین این معایب، افزایش فشارهای اجتماعی است که اغلب در قالب مقایسه‌های مداوم خود با دیگران بروز می‌کند.

در دنیای مجازی کاربران می‌توانند تصاویری از زندگی ایده‌آل و شاد خود به اشتراک بگذارند اما این تصاویر معمولاً با واقعیت زندگی آن‌ها فاصله زیادی دارند و این تفاوت میان آنچه که در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود و آنچه که در دنیای واقعی وجود دارد به بروز اضطراب و افسردگی در بسیاری از جوانان منجر می‌شود و آنان به این باور می‌رسند که در زندگی واقعی خود نتایج موفقیت‌آمیز و جذابی ندارند و این احساس می‌تواند آن‌ها را به سوی بحران‌های هویتی و روانی سوق دهد.

شبکه‌های اجتماعی موجب کاهش توانایی‌های اجتماعی در دنیای واقعی می‌شوند زیرا نوجوانان و جوانان زمان زیادی را صرف تعاملات مجازی می‌کنند اما کمتر قادر به برقراری ارتباط مؤثر در دنیای واقعی می‌شوند و این فاصله‌گذاری بین دنیای آنلاین و واقعی فرد را از روابط انسانی سالم و عمیق دور می‌کند و به تدریج به انزوای اجتماعی منجر می‌شود و در این فرآیند اعتماد به نفس فرد تحت تأثیر قرار می‌گیرد و ارتباطات واقعی به تدریج رنگ می‌بازد.

یکی دیگر از خطرات شبکه‌های اجتماعی برای نسل جوان آسیب‌های ذهنی و اعتیاد به دنیای مجازی بشمار می‌رود و استفاده مداوم از این فضاها می‌تواند به شکل‌گیری وابستگی‌های رفتاری منجر شود و بسیاری از جوانان به‌طور ناخودآگاه به دنبال تأییدات و لایک‌ها می‌روند و این تأییدات را به عنوان معیاری برای ارزشمندی خود می‌بینند و این وابستگی به فیدهای دیجیتال فرد را از توجه به خود واقعی‌اش بازمی‌دارد و تمرکز را از اهداف شخصی و رشد فردی می‌گیرد.

شبکه‌های اجتماعی عامل فرسایش هویت جوانان

شبکه‌های اجتماعی نه‌تنها باعث فرسایش هویت جوانان می‌شوند بلکه تهدیدی برای ارزش‌ها و اصول زندگی آنان به حساب می‌آیند و بسیاری از جوانان به‌جای اینکه به دنبال هدف‌های بلندمدت و توسعه فردی خود باشند تحت تأثیر روندهای آنلاین قرار می‌گیرند و به راحتی از مسیر اصلی زندگی خود منحرف می‌شوند و در این فضای بی‌پایان و شتابان نوجوانان احساس می‌کند که هر لحظه باید در حال رقابت و اثبات خود باشد.

شبکه‌های اجتماعی به‌طور مخفیانه نسل جوان را از درون می‌فرسایند و به آرامی هویت و آینده آنان را تهدید می‌کنند. برای مقابله با این تهدید نیاز به آگاهی و مدیریت صحیح استفاده از این فضاها داریم تا نسل جوان بتواند در دنیای دیجیتال به گونه‌ای سالم و متوازن زندگی کند.

برای مقابله با این چالش‌ها نقش خانواده‌ها، مربیان و سیاست‌گذاران بسیار حیاتی است و خانواده‌ها باید با ایجاد فضای ارتباطی باز و امن به نوجوانان کمک کنند تا نگرانی‌ها و احساسات خود را بیان کنند، والدین می‌توانند با تشویق نوجوانان به فعالیت‌های مثبت مانند ورزش، هنر و علم آن‌ها را از صرف زمان بیش از حد در شبکه‌های اجتماعی بازدارند.

مربیان نیز باید با آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی به نوجوانان یاد بدهند که هرآنچه در فضای مجازی می‌بینند واقعی نیست زیرا این مهارت‌ها به نوجوانان کمک می‌کند تا محتوای دیجیتال را تحلیل کرده و استانداردهای واقع‌بینانه‌تری برای زندگی خود تعیین کنند.

سیاست‌گذاران و نهادهای فرهنگی نیز وظیفه دارند با تولید محتواهای آموزشی و ایجاد محدودیت‌های معقول برای فعالیت در شبکه‌های اجتماعی به کاهش اثرات منفی این فضا کمک کرده و رسانه‌ها می‌توانند با ترویج ارزش‌های انسانی و اخلاقی، نقش مثبتی در این مسیر ایفا کنند.

شبکه‌های اجتماعی و اینفلوئنسرها با تمام امکانات و فرصت‌هایی که ایجاد کرده‌اند چالش‌های بزرگی به همراه داشته‌ و آثار مخرب تجمل‌گرایی، مصرف‌گرایی و استانداردهای غیرواقعی زندگی در میان نوجوانان و جوانان به وضوح قابل مشاهده بوده و بی‌توجهی به این مسائل ممکن است پیامدهای طولانی‌مدتی برای جامعه به دنبال داشته باشد.

نوجوانان به‌عنوان نسل آینده‌ساز نیازمند هدایت و حمایت خانواده‌ها، مربیان و سیاست‌گذاران هستند و با افزایش آگاهی و تقویت ارزش‌های انسانی می‌توان به نوجوانان کمک کرد تا از چالش‌های دنیای مدرن عبور کنند و زندگی سالم، معنادار و موفقی را برای خود رقم بزنند.

انتهای خبر/