به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ فعال رسانه‌ای در یادداشتی اختصاصی نوشت: شب یلدا بعنوان طولانی‌ترین شب سال شناخته می‌شود و از کهن‌ترین جشن‌های ایرانیان به شمار می‌آید.

این شب نه تنها جشنی برای مقاومت در برابر سرمای زمستان بلکه نمادی از امید به روشنی و گرمای آینده بوده و تاریخی چند هزار ساله در پس این آیین نهفته که ریشه در باورهای عمیق ایرانیان دارد.

واژه یلدا ریشه‌ در زبان سریانی دارد که به معنای "تولد" است و ایرانیان باستان این شب را زمان تولد خورشید می‌دانستند و بر این باور بودند که در آخرین شب پاییز تاریکی به اوج خود می‌رسد و پس از آن روزها طولانی‌تر شده و خورشید قوی‌تر می‌شود و این تحول کیهانی نمادی از غلبه نور بر تاریکی و زندگی بر مرگ بوده است.

در ایران باستان این شب را با جشن‌هایی که "چله" نام داشت گرامی می‌دانستند و این نام‌گذاری به دلیل آغاز چله بزرگ زمستان است که ۴۰ روز اول زمستان را در بر می‌گیرد.

با گذشت زمان یلدا به شکلی عمیق‌تر با فرهنگ و هویت ایرانی درآمیخت و آیین‌های این شب همچنان ادامه دارد و شعر و ادبیات فارسی نیز از آن الهام گرفت.

یکی از زیبایی‌های یلدا در ایران تنوع فرهنگی آن است و در هر گوشه‌ای از این سرزمین پهناور یلدا با آیین‌ها و رسوم خاصی گرامی داشته می‌شود.

در تهران و شهرهای مرکزی ایران خانواده‌ها در این شب دور هم جمع می‌شوند انار و هندوانه می‌خورند و اشعار حافظ را با نیتی برای آینده‌ای روشن می‌خوانند و هندوانه به نشانه گرما و انار به نماد زایش و برکت در سفره‌های یلدایی قرار می‌گیرد.

در آذربایجان شرقی یلدا به نام "چله گئجه‌سی" شناخته می‌شود و مردم با پختن غذاهایی همچون کوفته و دلمه و اجرای موسیقی‌های محلی این شب را جشن می‌گیرند همچنین در خراسان یلدا با نواختن ساز و خواندن اشعار فردوسی و شاهنامه‌خوانی گرامی داشته می‌شود و نخودچی و کشمش از خوراکی‌های رایج این شب است که بر سر سفره‌ها قرار می‌گیرد.

در کردستان و غرب ایران یلدا را "شَەوِچلە" می‌نامند و مردم علاوه بر دورهمی و قصه‌گویی، به فال‌گیری و بازی‌های محلی نیز می‌پردازند و یکی از رسوم خاص آن‌ها "خوشه‌چینی حافظ" است که به حافظ‌خوانی شباهت دارد.

مردم شمال ایران در شب یلدا سفره‌ای رنگین از میوه‌های پاییزی مانند ازگیل، خرمالو و هندوانه پهن می‌کنند و قصه‌گویی مادربزرگ‌ و پدربزرگ از افسانه‌های کهن بخش جدایی‌ناپذیر این شب است.

در جنوب ایران نیز در استان‌هایی همچون بوشهر و هرمزگان شب یلدا با اجرای مراسم موسیقی محلی و رقص‌های سنتی گرامی داشته می‌شود و در این مناطق ماهی و خرما نیز جایگاه ویژه‌ای در سفره یلدا دارند.

شب یلدا نه تنها یک سنت کهن بلکه یک پل ارتباطی میان نسل‌هاست و این شب فرصتی است برای گردهمایی خانواده‌ها، گرامیداشت بزرگان و بازخوانی خاطراتی که در هیاهوی زندگی روزمره گم می‌شوند

امروزه یلدا شکلی مدرن نیز به خود گرفته و با وجود فناوری و تغییر سبک زندگی بسیاری از جوانان تلاش می‌کنند با ارسال پیام‌های تبریک، عکس‌های یلدایی و حتی هدیه دادن کتاب حافظ این آیین را به شکلی نوین زنده نگه دارند.

باید شب یلدا را نه فقط به عنوان یک آیین کهن بلکه فرصتی برای بازآفرینی امید و محبت در دل‌ها دانست و آن را با تمام زیبایی‌ها و پیام‌هایش گرامی داشت و به عنوان میراثی گرانبها به نسل‌های آینده منتقل کرد.

کوثر سعیدیان - فعال رسانه‌ای

انتهای خبر/