به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ کارشناس علوم قرآنی در یادداشتی اختصاصی نوشت: ماه مبارک رمضان فراتر از یک دوره زمانی برای روزه‌داری است و بستری برای تعالی روحی و بازگشت به سرچشمه‌های معرفت الهی است و قرآن کریم این ماه را به عنوان زمانی که حقیقت وحی در آن نازل شده معرفی می‌کند و آیه ۱۸۵ سوره بقره پیوند عمیق رمضان و قرآن را آشکار می‌سازد و نشان می‌دهد که این ماه فرصتی استثنایی برای تدبر، تفکر و بهره‌مندی از معارف وحیانی بوده و ازاین‌رو رمضان را «بهار قرآن» نام نهاده‌اند چرا که در این ماه دل‌ها آمادگی بیشتری برای درک حقایق قرآنی پیدا می‌کنند.

ماه رمضان در حقیقت یک دوره تربیتی جامع برای انسان است که ابعاد مختلف زندگی او را در برمی‌گیرد و روزه‌داری، تلاوت قرآن، شب‌زنده‌داری و اعمال عبادی این ماه همه در جهت بازسازی روحی و معنوی انسان و تقویت ارتباط او با خالق متعال طراحی شده‌اند، اما این فرایند بدون تعمق در پیام‌های قرآن و تلاش برای درونی‌سازی تعالیم آن به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.

از منظر تربیتی قرآن کریم در این ماه انسان را به سوی تقوا هدایت می‌کند و تقوا در اینجا نه‌فقط به معنای پرهیز از گناه بلکه به معنای خودسازی، پالایش درونی و بازنگری در سبک زندگی است و روزه با مهار تمایلات نفسانی و تقویت صبر و اراده زمینه را برای دریافت عمیق‌تر آموزه‌های قرآنی فراهم می‌سازد.

یکی از مهم‌ترین رسالت‌های ماه مبارک رمضان دعوت به تدبر در آیات الهی است و تلاوت قرآن اگر با تأمل و اندیشه همراه نباشد تنها به یک عادت تبدیل می‌شود و اثرگذاری لازم را نخواهد داشت.

رمضان فرصتی بی‌نظیر برای گشودن قفل‌های قلب و راه یافتن به اعماق معرفتی قرآن بوده و در این ماه ارتباط ما با قرآن نباید محدود به خواندن ظاهری آن باشد بلکه باید به فهم دقیق‌تر مفاهیم، پیوند آیات با زندگی روزمره و تلاش برای عملی کردن آموزه‌های آن در رفتار فردی و اجتماعی منجر شود.

ماه رمضان علاوه بر اصلاح فردی بستری برای اصلاح اجتماعی نیز محسوب می‌شود و آموزه‌های قرآنی مسلمانان را به ایجاد جامعه‌ای مبتنی بر همدلی، انفاق و توجه به محرومان دعوت می‌کند و یکی از بارزترین جلوه‌های این رویکرد در آیه لَن تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ" (آل‌عمران، 92) نمایان است.

روزه‌داری انسان را نسبت به سختی‌های گرسنگان و نیازمندان آگاه‌تر می‌کند و این آگاهی زمینه‌ساز افزایش حس نوع‌دوستی و کمک به دیگران می‌شود و پرداخت زکات، افطاری دادن به نیازمندان و تقویت روابط انسانی از جلوه‌های اجتماعی ماه مبارک رمضان است که در پرتو تعالیم قرآنی معنا پیدا می‌کند.

شب‌های قدر که در آن سرنوشت انسان‌ها رقم می‌خورد اوج پیوند رمضان و قرآن بوده و قرآن کریم این شب را برتر از هزار ماه معرفی می‌کند.

این شب‌ها فرصتی برای تضرع، استغفار و بازنگری در مسیر زندگی بوده و تأمل در آیات قرآن در شب‌های قدر درهای تازه‌ای از معرفت را به روی انسان می‌گشاید و او را به سوی تحولی درونی هدایت می‌کند.

ماه مبارک رمضان نقطه آغازی برای یک زندگی قرآنی است و صرفاً یک دوره موقتی برای عبادت نیست و ارتباط با قرآن در این ماه باید به الگویی پایدار برای دیگر ایام سال تبدیل شود زیرا اگر آموزه‌های قرآنی در رفتار و سبک زندگی ما نهادینه شود رمضان به رسالت حقیقی خود دست یافته است.

در این مسیر لازم است که نه‌تنها به قرائت قرآن بلکه به فهم، تدبر و عمل به آن پایبند باشیم و این همان هدف والایی است که ماه مبارک رمضان به عنوان «بهار قرآن» ما را به سوی آن فرا می‌خواند.

اکنون که ماه مبارک رمضان به عنوان فصل شکوفایی روح و معرفت قرآنی به پایان می‌رسد پرسش اساسی این است که چگونه می‌توان این ارتباط معنوی را حفظ و تقویت کرد؟

قرآن کریم راهکارهای متعددی برای حفظ انس با وحی ارائه می‌دهد و نخستین گام استمرار در تلاوت و تدبر در آیات قرآن است.

پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند:

بهترین شما کسی است که قرآن را یاد بگیرد و به دیگران بیاموزد؛ این حدیث شریف نشان می‌دهد که انس با قرآن نه یک عبادت موسمی بلکه فرآیندی دائمی است که در آن خواندن، فهمیدن و آموزش دادن کلام الهی جایگاه ویژه‌ای دارد.

اگر هدف از خواندن قرآن تنها انباشتن محفوظات باشد این کتاب آسمانی تأثیر چندانی بر شخصیت و زندگی ما نخواهد گذاشت.

تدبر در قرآن ما را از خواندن سطحی به درکی عمیق‌تر می‌رساند و زمینه را برای عمل به آموزه‌های الهی فراهم می‌کند بنابراین یکی از مهم‌ترین راه‌های حفظ روحیه قرآنی پس از ماه رمضان اجرای تعالیم قرآن در زندگی فردی و اجتماعی است.

محیط پیرامون ما نقش مهمی در استمرار ارتباط با قرآن ایفا می‌کند و ایجاد فضای قرآنی در خانواده و جامعه می‌تواند این ارتباط را تقویت کند.

ماه مبارک رمضان همچون بهاری است که دل‌های انسان‌ها را زنده و آماده پذیرش نور وحی می‌کند اما این نور نباید تنها در این ماه بدرخشد بلکه باید همچون خورشیدی مسیر زندگی ما را روشن سازد و انس با قرآن نه یک وظیفه موقتی بلکه یک ضرورت همیشگی است که سعادت دنیوی و اخروی را تضمین می‌کند.

یادداشت: سمیه اکبری -  کارشناس علوم قرآنی