
مرآت گزارش میدهد؛
ایران در آستانه بازتعریف همکاری هستهای
ایران با بررسی طرح تعلیق همکاریهای داوطلبانه با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آستانه بازتعریف رویکرد خود در تعاملات هستهای قرار گرفته و این اقدامی راهبردی با هدف صیانت از منافع ملی و مقابله با رفتارهای سیاسی آژانس است.
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ در پی بررسی طرح تعلیق همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سوی مجلس شورای اسلامی موضوع تعامل ایران با این نهاد بینالمللی بار دیگر به محور بحثهای راهبردی، فنی و حقوقی تبدیل شده است.
این طرح که بر توقف موقت همکاریهای داوطلبانه و مشروطسازی روند بازرسیها تا زمان دریافت تضمینهای حرفهای از آژانس تأکید دارد حامل پیام روشنی از سوی جمهوری اسلامی ایران بوده و به معنای آن است که تعامل برقرار میشود اما نه تعاملی که یکسویه، سیاسی و فاقد چارچوب مشخص باشد.
این طرح در چارچوب قوانین داخلی و بینالمللی قابل توجیه بوده و اصل حاکمیت ملی حق هر کشوری برای بازتعریف همکاریهای خارجی در شرایطی است که منافع ملی یا امنیت آن مورد تهدید قرار گیرد و طبق اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی مرجع بررسی و نظارت بر معاهدات و تعاملات بینالمللی بوده و میتواند در برابر عملکرد غیرمنصفانه نهادهایی چون آژانس تصمیمگیری کند.
این اقدام به معنای خروج از معاهدات بینالمللی نیست بلکه تلاشی در جهت بازتنظیم روابط بر اساس احترام متقابل و حفظ منافع کشور است.
ابعاد فنی و امنیتی موضوع نیز اهمیت بهسزایی دارد چراکه سالها همکاری با آژانس نشان داده که برخی ابزارهای مورد استفاده برای نظارت میتوانند خود به بستری برای تهدیدات امنیتی تبدیل شوند و حوادث گذشته در تأسیسات هستهای سایر تاسیسات در مناطق دیگر سبب شده تا ایران لزوم بازنگری در نحوه نصب، بهرهبرداری و نگهداری تجهیزات نظارتی آژانس را دوچندان کرده است.
تقویت سیستمهای بومی، اعمال نظارتهای چندلایه بر تجهیزات خارجی و افزایش ضریب امنیت فنی خواستهای منطقی و حرفهای در سطح جهانی محسوب میشود.
از منظر دیپلماتیک نیز این طرح حامل یک پیام مشخص برای جامعه جهانی است؛ ایران از تعامل نمیگریزد اما تعامل را تنها در شرایط عادلانه و بر اساس احترام متقابل میپذیرد.
تلاش برخی بازیگران جهانی برای سیاسیسازی مأموریتهای آژانس آسیبهای جبرانناپذیری به اعتماد عمومی و روند همکاریها وارد کرده و در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران با اعلام مشروطسازی تعاملات تلاش دارد تا آژانس را به ریل مأموریت فنی و بیطرفانه خود بازگرداند.
باید توجه داشت که این طرح به معنای تقابل یا تعطیلی همکاری نیست بلکه راهبردی حسابشده در مسیر دیپلماسی مقاوم بوده و ایران با استفاده از ابزارهای قانونی و مشروع خواهان دریافت تضمینهایی است که حقوق، امنیت و حاکمیت ملیاش را در برابر تهدیدات خارجی محفوظ بدارد و شرط ایران برای ادامه همکاریها پایبندی آژانس به اصول حرفهای، بیطرفی در گزارشدهی و پرهیز از ابزار شدن در بازیهای سیاسی قدرتهای غربی است.
اجرای این طرح اگر با دیپلماسی هوشمندانه و انسجام داخلی همراه باشد میتواند نه تنها موجب ارتقای امنیت و استقلال کشور شود بلکه الگویی برای سایر کشورهای مستقل جهان در تعامل با نهادهای بینالمللی ارائه دهد.
الگویی که در آن حفظ عزت، امنیت و اقتدار ملی در برابر امتیازدهیهای یکطرفه ترجیح داده میشود و ایران بار دیگر بهعنوان کشوری پیشرو در عرصه مقاومت دیپلماتیک ظاهر میشود.
طرح تعلیق همکاری با آژانس گامی در تقویت حقوق ملی است
کارشناس مسائل حقوقی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با اشاره به سوابق همکاری ایران با آژانس اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران از نخستین کشورهای امضاکننده پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) بوده و همواره بر استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای تأکید داشته و همکاری ما با آژانس در طول دهههای گذشته اگرچه با نوساناتی همراه بوده اما همواره با هدف شفافیت و اثبات حسن نیت صورت گرفته است.
محمد انصاری در ادامه افزود: آنچه امروز بهعنوان طرح تعلیق همکاری با آژانس مطرح شده نه به معنای خروج از NPT است و نه نفی کلی اصل همکاری بلکه حرکتی هدفمند برای بازتعریف چارچوب تعاملات بوده و هدف از این طرح دریافت تضمینهای حرفهای، فنی و غیردوگانه از سوی آژانس است که متأسفانه در سالهای اخیر مغفول مانده است.
این حقوقدان با اشاره به رفتارهای سیاسی آژانس و درز اطلاعات محرمانه تأسیسات هستهای ایران بیان کرد: بارها مشاهده شده که اطلاعات فنی و طبقهبندیشده از سوی آژانس به رسانهها یا طرفهای ثالث درز کرده و همین مسئله امنیت ملی ایران را تهدید کرده و مجلس حق دارد در چنین شرایطی با تصویب طرحهای راهبردی روند همکاری را مشروط و هدفمند سازد.
وی تأکید کرد: مبنای حقوقی این طرح اصول ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی است که به مجلس اجازه میدهد درخصوص قراردادهای بینالمللی اظهار نظر کند و به علاوه حق حاکمیتی هر کشور برای حفاظت از منافع خود در نظام بینالملل امری پذیرفته شده است.
انصاری در ادامه بیان کرد: اگرچه این اقدام ممکن است واکنشهایی از سوی قدرتهای غربی یا حتی شورای حکام آژانس در پی داشته باشد اما باید توجه داشت که اصل حاکمیت ملی و تضمین امنیت ملی بر هر اولویتی مقدم بوده و هیچ کشوری نمیپذیرد که یک نهاد بینالمللی ابزار فشار سیاسی علیه آن شود.
وی در پاسخ به برخی نگرانیها مبنی بر افزایش تنشها در فضای بینالمللی عنوان کرد: واقعیت این است که اگرچه ممکن است فضا در کوتاه مدت متشنج شود اما در بلندمدت این اقدام میتواند موجب بازگشت آژانس به چارچوب وظایف فنی و بیطرفانهاش شود چراکه تجربه نشان داده که دیپلماسی فعال و هوشمندانه جمهوری اسلامی ایران میتواند چنین فضاهایی را مدیریت کند.
انصاری ابراز کرد: مجلسی که برآمده از رأی ملت است حق دارد در برابر رفتارهای غیرمنصفانه ایستادگی کند و طرح تعلیق همکاری با آژانس اگر به صورت هدفمند، مشروط و با رویکرد حقوقی دقیق اجرا شود نه تنها مغایر با قواعد بینالمللی نیست بلکه ابزاری برای تقویت موضع حقوقی ایران در صحنه جهانی خواهد بود.
تضمینها برای حفظ امنیت هستهای ایران باید کافی باشد
کارشناسارشد فناوری و امنیت هستهای در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با اشاره به طرح توقف همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و بحث درباره الزامات فنی و امنیتی این همکاریها اظهار کرد: امروز دیگر صرف نصب دوربین و تجهیزات نظارتی کافی نیست زیرا ما با تهدیداتی روبرو هستیم که نیازمند بازنگری جدی در نوع همکاری با آژانس است و متأسفانه در مواردی این تجهیزات نه تنها ابزاری برای نظارت نبودهاند، بلکه خود به تهدیدی برای امنیت ملی تبدیل شدهاند.»
حسین میرآبادی در ادامه افزود: برخی دوربینهای نظارتی مورد استفاده آژانس از پروتکلهایی بهره میبرند که به راحتی قابل نفوذ هستند و در دورهای حتی احتمال انتقال اطلاعات به خارج از شبکههای امن داخلی مطرح شد که باید بررسی شود تا چه حد این موضوع به واقعیت نزدیک بوده است.
وی با اشاره به حادثه خرابکاری در سایت نطنز تصریح کرد: اگر تجهیزات آژانس در معرض دستکاری یا نفوذ قرار گرفته باشند میتواند زمینهساز عملیات خرابکارانه شود و همین امر دلیلی کافی برای بازنگری در همکاری فنی با آژانس محسوب میشود.
میرآبادی تأکید کرد: ما باید به سمت توسعه تجهیزات نظارتی بومی حرکت کنیم و به آژانس اجازه دهیم تنها تحت نظارت مشترک از این ابزارها استفاده کند و قراردادهای امنیتی باید بازنگری شده و مواردی چون رمزنگاری پیشرفته، حفاظت فیزیکی چندلایه و محدودیت دسترسی در آنها گنجانده شود.
وی در ادامه عنوان کرد: تعلیق همکاری به معنای قطع کامل نیست بلکه این اقدام یک بازتنظیم است؛ فرصتی برای تعریف استانداردهای جدید امنیتی در تعاملات با نهادهای بینالمللی و این مسئله باید برای آژانس روشن شود که ایران صرفاً به دنبال امنیت، شفافیت و عدالت است.
میرآبادی خاطرنشان کرد: هیچ همکاری بالاتر از امنیت ملی نیست و اگر آژانس خواهان ادامه تعامل با ایران است باید این واقعیت را درک کند و در جهت اعتمادسازی گام بردارد و تعلیق موقت، ابزاری برای تحقق همین هدف است.
باید نگاه دیپلماتیک به طرح تعلیق همکاری با آژانس داشته باشیم
تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با اشاره به طرح تعلیق همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مجلس شورای اسلامی این اقدام را به منزله تشدید تقابل در صحنه جهانی ارزیابی کرده و اظهار داشت: این طرح یک اعلام موضع صریح از سوی جمهوری اسلامی ایران بوده و ما وارد دورهای شدهایم که سیاست مماشات دیگر پاسخگو نیست و لازم است که قدرت دیپلماسی با قدرت اراده ملی ترکیب شود.
مسعود صابری با اشاره به رفتارهای دوگانه برخی اعضای شورای حکام آژانس گفت: وقتی استانداردهای دوگانه در قبال ایران و برخی کشورهای دیگر رعایت نمیشود باید با زبان صریح با جامعه جهانی سخن گفت و ایران نمیتواند بیش از این پذیرای بازرسیهای گستردهای باشد که نتایج آن تبدیل به ابزار فشار میشود.
وی افزود: جایگاه ایران در منطقه و نظام بینالملل ایجاب میکند که هرگونه تعامل از موضع قدرت صورت گیرد و طرح تعلیق همکاری در واقع پاسخی حسابشده و راهبردی به همین نیاز است اما برخی از کشورهای غربی تلاش دارند تا از طریق آژانس فشارهای سیاسی خود را بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل کنند و این طرح اعلام پایان این روند و آغاز فصل جدیدی از دیپلماسی مقاوم است.
صابری در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: ما از تعامل نمیگریزیم بلکه خواهان تعاملی عادلانه، حرفهای و غیرسیاسی هستیم و اگر آژانس به تعهدات خود بازگردد و استانداردهای فنی را مبنای کار قرار دهد مسیر همکاری مجدداً هموار خواهد شد.
وی ابراز کرد: ایران در این مسیر تنها نیست و کشورهای مستقل و حتی برخی قدرتهای نوظهور نیز متوجه این بیعدالتیها شدهاند. این فرصت میتواند به الگویی جدید برای تعامل بین کشورهای مستقل و نهادهای بینالمللی تبدیل شود؛ الگویی که در آن احترام متقابل، اصل اول است.
انتهای خبر/
درباره نویسنده
لینک کوتاه خبر
برچسبها
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر میگذارید!