به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ روز جهانی دختر، فرصتی است تا به چالش‌ها و آسیب‌های اجتماعی که دختران با آن مواجه هستند، توجه کنیم.

در بسیاری از جوامع، دختران با آسیب‌هایی شامل خشونت خانگی، شکست‌های عاطفی و فشارهای اجتماعی مواجه هستند.

دختران بیش‌تر در معرض خطرات اجتماعی قرار دارند و فشارهای اجتماعی و ملاک‌های نادرست نه‌تنها آینده آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ بلکه بر توسعه جامعه نیز تأثیر منفی می‌گذارد و مشکلات روانی ناشی از فشارهای اجتماعی می‌تواند سلامت روان آن‌ها را به خطر بیندازد.

برای مقابله با این چالش‌ها، آگاهی‌بخشی خانواده‌ها و جوامع درباره حقوق دختران نیاز است، از این‌ رو خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با روان‌شناس بالینی، ابوالفضل منشی‌زاده در خصوص شایع‌ترین آسیب‌های اجتماعی در دختران به گفتگو پرداختیم.

مرآت: آسیب‌های اجتماعی دختران در دنیای امروز چیست و چه تأثیری بر زندگی‌شان دارد؟

منشی‌زاده: در دنیای امروز، دختران با چالش‌های متعددی روبرو هستند که زندگی روزمره آن‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و فشارهای اجتماعی، عاطفی و مالی به همراه نگرانی برای آینده، شرایطی را ایجاد کرده که دختران در موقعیتی دشوار قرار بگیرند و این چالش‌ها نه‌تنها بر سلامت روانی و جسمی آن‌ها تأثیر می‌گذارد، بلکه بر روی هویت و خودباوری آن‌ها نیز اثرگذار است.

فشارهای اجتماعی به‌ویژه در دوران نوجوانی و جوانی می‌تواند بر روی سلامت روان دختران تأثیرات منفی بگذارد، دختران به‌دلیل انتظارات اجتماعی و فرهنگی، تحت‌ فشار قرار دارند تا به معیاری خاص از زیبایی، موفقیت و رفتار دست یابند و این فشارها باعث ایجاد احساس ناکافی بودن و عدم رضایت از خود می‌شود که می‌تواند به اضطراب و افسردگی منجر شود.

مرآت: فشارهای اجتماعی که شامل استانداردها برای یک دختر ایده‌آل است، چیست؟

منشی‌زاده: اخیراً معیاری مشخص برای یک دختر ایده‌آل تعیین شده است که شامل ملاک‌هایی از قبیل زیبایی، استایل و موفقیت در جامعه بوده و این استانداردها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هر کسی که از این چارچوب خارج شود، احساس انزوا و کمبود کند.

این احساسات منجر به نگرانی‌های جدی در مورد خودباوری و اعتماد به‌ نفس دختران می‌شود و تلاش برای دستیابی به این معیارها، بسیاری از دختران را به سمت عمل‌های زیبایی سوق داده و آن‌ها به‌دنبال تأیید اجتماعی و جلب نظر دیگران هستند بدون اینکه به عواقب سلامتی و روانی این تصمیمات توجه کنند.

متأسفانه به‌دلیل شرایط اقتصادی نامطلوب و هزینه‌های هنگفت عمل‌های زیبایی، بسیاری از دختران برای رسیدن به استانداردهای زیبایی به مراکز نامعتبر و غیرمجاز مراجعه می‌کنند و این موضوع نه‌تنها می‌تواند به مشکلات جسمی منجر شود؛ بلکه اثرات روحی و روانی عمیقی نیز دارد.

در برخی موارد، عدم‌رضایت از خود پس از عمل جراحی می‌تواند به بحران‌های جدی روحی منجر شود، تا حدی‌ که برخی از دختران به خودکشی روی می‌آورند و این معضل نشان‌دهنده نیاز فوری به تغییر نگرش نسبت به زیبایی و پذیرش خود در جامعه است.

مرآت: آیا فشارهای اجتماعی بر شغل دختران نیز تأثیر داشته است؟

منشی‌زاده: بله، فشارهای اجتماعی برای دیده‌شدن و کسب درآمد، دختران را به سمت کارهایی سوق داده که ممکن است در شأن آن‌ها نباشد، فعالیت‌هایی مانند تعمیرات خودرو یا کارهای سنگین، اما برای دختران نه‌تنها مناسب نیست بلکه می‌تواند باعث آسیب جسمی و روحی شود و این موضوع به‌نوعی نشان‌دهنده کمبود فرصت‌های شغلی مناسب برای همه دختران است که باید موردتوجه قرار گیرد.

مرآت: فکر می‌کنید بزرگ‌ترین چالش دختران منحصر به چه موردی است؟

منشی‌زاده: شکست در روابط عاطفی می‌تواند یکی از مهم‌ترین چالش‌ها برای دختران باشد؛ زیرا بسیاری از آن‌ها در خانواده یا روابط خود با مشکلات جدی مواجه می‌شوند که این موضوع می‌تواند منجر به آسیب‌های روانی خطرناک شود و این آسیب‌ها تأثیرات عمیق و ماندگاری بر زندگی دختران می‌گذارند و ممکن است حتی در آینده نیز ادامه یابند؛ زیرا فشارهای اجتماعی بر دختران به‌مراتب بیش‌تر از پسران است و این موضوع می‌تواند آن‌ها را به سمت اضطراب و افسردگی سوق دهد.

علاوه بر این، درگیری‌های خانوادگی نیز یکی از عوامل مؤثر در بروز مشکلات روحی برای دختران است و والدینی که روابط سردی با فرزندان خود دارند یا فرزندانشان را تخریب می‌کنند، می‌توانند به ایجاد آسیب‌های روانی خطرناک در آن‌ها منجر شوند و از سوی دیگر وجود والدین معتاد یا بیمار نیز شرایط را برای دختران دشوارتر می‌کند و این مشکلات خانوادگی می‌تواند احساس ناامنی و تنهایی را در دختران تقویت کند و سبب شود تا دختران برای یافتن امنیت و محبت به جنس مخالف خود روی بیاورند و گاهی این موضوع باعث سوءاستفاده از احساسات دختران نیز می‌شود.

مرآت: شرایط دختران در سمنان در مواجهه با این فشارهای اجتماعی چگونه است؟

منشی‌زاده: در حال حاضر حدود ۸۰ درصد از دختران مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره در سمنان با مشکلات اجتماعی و روانی مواجه هستند و این مشکلات اگرچه ممکن است در نوع و بیان متفاوت باشند، اما در اصل، ریشه‌های مشترکی دارند که فشارهای اجتماعی، خانوادگی و فرهنگی را شامل می‌شوند.

مرآت: رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در بروز این آسیب‌ها چه نقشی دارند؟

منشی‌زاده: رسانه‌های معاند و شبکه‌های اجتماعی نیز با جوسازی و بزرگ‌نمایی، تصویری نادرست از وضعیت زنان و دختران در ایران ارائه می‌دهند، در حالی‌ که واقعیت این است که زنان و دختران ایرانی در بسیاری از زمینه‌ها فعال هستند و نقش مهمی در جامعه ایفا می‌کنند و بسیاری از آن‌ها در حال انجام فعالیت‌های بزرگ اقتصادی، ورزشی، اجتماعی و فرهنگی هستند و توانسته‌اند جایگاه والایی را در جامعه کسب کنند.

در دوران حکومت پهلوی، شخصیت دختران تحت‌تأثیر بی‌عدالتی و تبعیض بود و دختران به‌عنوان ابزاری برای هوس‌بازان دیده می‌شدند و تصویر آن‌ها به‌گونه‌ای تحریف شد که تنها به جنبه‌های ظاهری و فریبندگی محدود می‌شد و این تصویر نادرست از دختران، نه‌تنها شخصیت آن‌ها را خرد می‌کرد؛ بلکه موجب بی‌اعتباری نقش واقعی آن‌ها در جامعه می‌شد.

با پیروزی انقلاب اسلامی و رهبری امام خمینی (ره)، نگرش نسبت به نقش دختران تغییر کرد و امام خمینی با هوشیاری به دسیسه‌های فرهنگی و اجتماعی که شخصیت دختر مسلمان را تهدید می‌کرد، واکنش نشان دادند و بر اهمیت احیای شخصیت واقعی دختران تأکید کرده و جایگاه آن‌ها را در چارچوب جهان‌بینی توحیدی تعریف کردند و این تغییر نگرش به دختران این امکان را داد تا بتوانند خود را به‌عنوان خلیفه‌الله و صاحب کرامت و معنویت بشناسند.

مرآت: شرایط دختران را پس از انقلاب اسلامی چگونه توصیف می‌کنید؟

منشی‌زاده: پس از انقلاب اسلامی، توجه به حقوق دختران به‌طورجدی مورد توجه قرار گرفت و تلاش‌هایی انجام شد تا دختران همانند الماس مورد مراقبت و توجه قرار گیرند و این اقدامات شامل ایجاد فرصت‌های آموزشی، فرهنگی و اجتماعی برای دختران بود تا آن‌ها بتوانند در جامعه با حفظ کرامت نقش فعالی ایفا کنند.

دختران ایرانی در هر سن و با هر شغل و جایگاهی مورد احترام هستند و همواره نماد پاکی و حیا بوده‌اند و پوشش مناسب جزو اصول زندگی آن‌ها محسوب می‌شود و این ویژگی‌ها نه‌تنها بخشی از فرهنگ ایرانی است؛ بلکه نشان‌دهنده ارزش‌های انسانی و اخلاقی جامعه ما نیز هست.

انتهای خبر/