یدالله حاجی علیان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ ضمن اشاره به آیین‌های مختلف در تقویم سنگسری به‌ویژه آیین پنجه پیتکو  گفت: در تقویم سنگسری پنجه پیتکوی معادل پنجک یا خمسه  و پیتک یا روزشمار زرتشتیان گویند، پنج روز زائد بر ۱۲ ماه در تقویم سنگسری را پنج روز پیتکو می‌گویند که در انتهای سال سنگسری قرار دارد.

این نویسنده و پژوهشگر اظهار کرد: در تقویم سنگسری هر روز نام خاصی داشته و دارای آداب مخصوصی است و هر سه ماه در یک فصل جای دارد و ۱۶۵ روز مجزا را تشکیل می‌دهد و پنج روز مازاد سال تا ۳۶۵ روز را به نام پنجه پیتکو که از روزهای خدا است و از ۱۱ فروردین خورشیدی شروع و تا ۱۵ فروردین پایان می‌پذیرد و فردای آن روز یعنی شامگاه ۱۶ فروردین برابر با شروع سال جدید یا نو سنگسری است.

وی در ادامه افزود: سنگسری‌ها اعتقاد دارند خداوند جهان هستی را طی این پنج روز آفریده است، روز اول آسمان و کائنات، روز دوم زمین شامل خاک و سنگ و تمام نعمات، روز سوم آب شامل دریاها، ابر، برف‌وباران، روز چهارم گیاه ، روز پنجم شامل انواع حیوانات، حشرات و موجودات و در روز ششم انسان را به‌عنوان اشرف مخلوقات آفرید و برای تشکر از خداوند برای آفرینش این روزها را روز خدا می‌نامند و در این ایام مزدی نمی‌گیرند.

حاجی علیان ضمن اشاره رایج بودن کم‌کردن این پنج روز در اقوام مختلف ایران اظهار کرد: در روزهای خداوند رسم بر این است که این پنج روز هیچ کارگر و هیچ چوپان و کشاورزی از کارفرما مزد دریافت نمی‌کند؛ ولی کارفرمایان برای اینکه حقی بر گردنشان نباشد در شب پایان سال مالی که شب جشن نرون هدیه‌ای قابل‌توجه و بیشتر از مزد پنج روز را به‌طرف قرارداد پرداخت می‌کنند.

این نویسنده و پژوهشگر تصریح کرد: پنج روز پنجه پیتکو در بین قوم سنگسری به روایتی از ۱۱ یا ۱۳ فروردین‌ماه آغاز می‌شود و اکثر مجالس عروسی در سنگسر به هنگام پنجه پیتکو است و به قول سنگسری‌ها پنجه پیتک بهار است و برای دخترها شوهر همراه دارد که قالب شبانان مجرد در این ایام به سنگسر برمی‌گردند و بساط عقد و عروسی را به راه می‌اندازند و زمان برگزاری پنجه در نقاط مختلف ایران متفاوت است و عده‌ای در پایان اسفند و عده‌ای در اواسط فروردین‌ماه وعده ای در پایان فروردین‌ماه برگزار می‌کنند.

وی در پایان به آیین پنجه پیتکو در تقویم هجری خورشیدی اقوام مختلف ایران از جمله ایرانیان زرتشتی، طالقان، اقوامی در استان خوزستان، گلستان، سرپل ذهاب، بیستون و... اشاره کرد.

انتهای خبر/