
گزارشی از بازتاب مذاکرات؛
پشت لبخند آمریکا نقشه فشار نهفته است
مذاکرات اخیر میان ایران و آمریکا که در قالب نشستهای غیررسمی و در شهرهایی مانند مسقط و رم برگزار شدهاند بازتابهای متعددی در فضای سیاسی و رسانهای بههمراه داشتهاند.
به گزارش خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ مذاکرات اخیر میان ایران و آمریکا که در قالب نشستهای غیررسمی و در شهرهایی مانند مسقط و رم برگزار شدهاند بازتابهای متعددی در فضای سیاسی و رسانهای بههمراه داشتهاند.
این گفتگوها که در سکوت خبری و بهدور از تشریفات رسمی دنبال میشوند بهنظر میرسد بخشی از تلاشهای طرفین برای یافتن مسیرهای جدید تعامل در میانهٔ پیچیدگیهای سیاسی و فشارهای متقابل باشند.
در شرایطی که تحریمهای اقتصادی همچنان یکی از ابزارهای اصلی فشار از سوی غرب باقی مانده برگزاری چنین مذاکراتی نشاندهندهٔ آن است که طرف مقابل علیرغم ادامه فشارها بهدنبال کنترل سطح تنش نیز هست و از سوی دیگر استمرار مذاکرات در این فرمت غیررسمی حاکی از آن است که هنوز زمینه برای یک مصالحه علنی و پایدار فراهم نشده یا دستکم یکی از طرفین تمایلی به پرداخت هزینههای سیاسی این فرآیند ندارد.
در این میان طرح مباحثی چون آزادسازی بخشی از داراییهای بلوکهشده یا بحثهای بشردوستانه مانند تبادل زندانیان ممکن است بهعنوان گامهایی کوچک برای آزمودن فضای اعتماد متقابل تلقی شود اما با این حال بسیاری معتقدند که این اقدامات بدون بستهای جامع و قابل راستیآزمایی برای رفع تحریمها و تضمینهای اجرایی نمیتوانند به کاهش واقعی تنش منجر شوند.
این مذاکرات میتوانند آغاز فرآیند «امنیتیزدایی» از پروندهٔ هستهای تلقی شوند؛ بهویژه اگر دامنهٔ گفتگوها به مسائل فنی، نظارتی و حتی منطقهای گسترش یابد اما در نهایت موفقیت این مسیر در گرو انسجام درونی، درایت مذاکرهکنندگان و اتکا به مؤلفههای قدرت ملی خواهد بود.
تجربههای گذشته نشان داده که اعتماد به وعدههای بدون پشتوانه نهتنها کمکی به کشور نکرده بلکه هزینههای سنگینی را نیز بهدنبال داشته و در این مسیر حفظ عزت، عقلانیت و اقتدار باید راهنمای اصلی سیاستگذاری باشد.
پشت لبخند آمریکا نقشه فشار نهفته
کارشناس تحلیلگر ارشد مسائل استراتژیک در گفتگو با خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با اشاره به مذاکرات اخیر میان ایران و آمریکا که در مسقط و اخیراً در رم برگزار شدهاند اظهار کرد: رفت و آمدهای اخیر نشانهای از آغاز روند جدید نیست بلکه ادامهٔ سیاست وقتکشی آمریکاست زیرا آنها بهدنبال این هستند که با حفظ وضع موجود و بدون برداشتن تحریمها تهران را در وضعیت تعلیق نگه دارند.
مهدی بهزاد در ادامه افزود: سفر نمایندگان غیررسمی آمریکا به عمان و رم و برگزاری مذاکرات در قالب غیرعلنی نشان میدهد که واشنگتن هنوز آمادگی اتخاذ تصمیمات سخت را ندارد زیرا آنها صرفاً در پی کنترل بحران هستند.
وی با اشاره به تأثیر این مذاکرات بر فضای منطقهای عنوان کرد: تا زمانی که راهبرد فشار حداکثری بهطور رسمی و عملی کنار گذاشته نشود هیچیک از نشستها چه در رم باشد چه در مسقط نتیجهای جز فرسایش بیشتر اعتبار دیپلماسی نخواهد داشت.
این کارشناس عنوان کرد: غرب میکوشد با استفاده از ابزارهای رسانهای و دیپلماتیک ایران را وادار به نرمش در برابر خواستههای یکجانبه کند و این مذاکرات بدون تضمینهای عملی برای رفع تحریمها در بهترین حالت فقط به نفع آمریکا و متحدانش در منطقه خواهد بود.
بهزاد در ادامه تصریح کرد: ایران تجربه تلخ برجام را در کارنامه دارد؛ توافقی که بدون ضمانت اجرایی باقی ماند و در نهایت آمریکا به راحتی از آن خارج شد و اکنون نباید در برابر لبخندهای دیپلماتیک واقعیت راهبردی غرب را نادیده گرفت.
وی تأکید کرد: رفتار آمریکا از جنس مهار فعال است نه تعامل سازنده در حالی که ایران در برابر فشارهای اقتصادی مقاومت کرده آمریکا تلاش میکند با وعدههای مبهم و پیامهای دیپلماتیک شرایط را حفظ کند بدون اینکه هزینهای بپردازد.
این تحلیلگر افزود: نشستهای پشت درهای بسته در عمان و رم تنها زمانی میتوانند معنادار باشند که خروجی عملی داشته باشند و صرف گفتگو بدون لغو تحریمها و تضمین عدم تکرار بدعهدی، وقت تلفکردن است.
وی با اشاره به نقش اروپا در این مذاکرات گفت: اتحادیه اروپا عملاً نقش پیامرسان آمریکا را ایفا میکند تجربه نشان داده که اروپا بدون هماهنگی با واشنگتن ارادهای مستقل ندارد و بنابراین نمیتوان روی آنها برای تحقق منافع ایران حساب باز کرد.
بهزاد بیان کرد: هرگونه عقبنشینی ایران در شرایط کنونی بدون دریافت امتیاز ملموس به معنای واگذاری اهرمهای قدرت ملی بوده و ایران باید با تکیه بر اقتدار میدانی دست پر وارد میدان شود و فریب چانهزنیهای فرسایشی را نخورد.
مذاکره بدون تضمین تکرار فاجعه برجام است
کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ در واکنش به تحرکات دیپلماتیک اخیر میان تهران و واشنگتن اظهار کرد: برگزاری مذاکرات پشتپرده در مسقط و رم گرچه با اهداف محدود برگزار شده اما میتواند آغازگر یک مسیر تازه برای کاهش تنشها باشد به شرطی که ارادهٔ سیاسی واقعی در طرف مقابل وجود داشته باشد.
محمد نمازی عنوان کرد: پیامهای رد و بدلشده از طریق واسطههایی مانند عمان حاکی از تمایل دو طرف به کاهش سطح اصطکاک بوده و با این حال مسیر پیچیدهای پیشِروست چراکه بیاعتمادی عمیق باقی مانده و ساختار تحریمها همچنان پابرجا است
وی تصریح کرد: در مذاکرات غیررسمی اخیر تمرکز بر مسائل بشردوستانه و آزادسازی منابع مالی ایران بوده و این میتواند دروازهای باشد برای حرکت بهسوی توافقی گستردهتر اما هرگونه خوشبینی باید محتاطانه باشد.
این کارشناس ادامه داد: اگرچه مذاکرات به صورت رسمی و علنی برگزار نمیشود اما تجربهٔ تاریخی نشان میدهد که بسیاری از توافقات بزرگ از مسیرهای غیررسمی آغاز شدهاند و این نشستها اگر به درستی مدیریت شوند میتوانند مقدمهای برای بازیابی اعتماد متقابل باشند.
نمازی در ادامه گفت: عمان همواره نقش مثبتی در تسهیل گفتوگوهای حساس منطقهای ایفا کرده و رم نیز به عنوان پایتختی بیطرف فضایی امن برای تبادل پیامهای دیپلماتیک فراهم کرده و این نشان میدهد که طرفین ترجیح دادهاند سطح تنش را از حوزه رسانه به حوزه تعامل محدود منتقل کنند.
وی با تأکید بر ضرورت وجود اراده واقعی در واشنگتن اظهار داشت: اگر آمریکا واقعاً خواهان کاهش تنش و دستیابی به یک توافق پایدار است و باید اقداماتی ملموس و مؤثر مانند آزادسازی داراییهای بلوکهشده و کاهش تحریمهای خاص را در دستور کار قرار دهد در غیر این صورت این روند بینتیجه خواهد بود.
نمازی افزود: ایران نیز باید در عین حفظ اصول خود هوشمندانه از فرصتهای دیپلماتیک بهرهبرداری کند زیرا میدان و دیپلماسی مکمل هماند و نباید در تقابل با هم دیده شوند.
وی خاطرنشان کرد: مردم ایران از دیپلماسی نتیجهمحور استقبال میکنند اما در برابر امتیازدهی بدون دستاورد حساساند و بنابراین مدیریت فضای عمومی و هماهنگی میان نهادهای تصمیمساز در داخل کشور برای موفقیت هر توافق احتمالی ضروری است.
ایران با قدرت وارد دیپلماسی شده
پژوهشگر حوزه امنیت بینالملل در گفتگو با خبرنگار سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با تحلیل تحرکات اخیر در مذاکرات غیررسمی میان ایران و آمریکا اظهار کرد: برگزاری گفتگوهای محرمانه در پایتختهایی چون رم و مسقط نشانهای از تلاش طرفین برای بازگرداندن پرونده هستهای ایران از حوزهٔ امنیتی به حوزهٔ دیپلماتیک است و این روند میتواند یک فرصت تلقی شود اما باید هوشیار بود.
حسین کلاهی تأکید کرد: غرب در حال ارزیابی فضای داخلی ایران و میزان تابآوری اقتصادی کشور در برابر فشارهای حداکثری است و در چنین شرایطی هرگونه عقبنشینی بدون امتیاز متقابل میتواند پیام اشتباهی به دشمنان منطقهای و بینالمللی ایران ارسال کند.
وی افزود: مذاکرات محرمانه اغلب در جایی رخ میدهد که طرفین نمیخواهند هزینه سیاسی آشکار را متحمل شوند و این یعنی هنوز برای مصالحه زمینهای رسمی و علنی وجود ندارد اما همین گفتگوها میتواند یخ موجود را بشکند و اگر با درایت و قدرت چانهزنی مناسب همراه شود.
این کارشناس خاطرنشان کرد: برخی نشانهها حاکی از آن است که در مذاکرات اخیر مباحثی فراتر از موضوعات فنی هستهای نیز مطرح شده؛ از مسائل منطقهای گرفته تا آینده تحریمها و حتی موضوعات بشردوستانه و این تنوع موضوعی میتواند به نوعی تهدید باشد.
کلاهی بیان کرد: اگر ایران بتواند با حفظ انسجام ملی قدرت منطقهای و ظرفیتهای اقتصادی وارد مذاکرات شود احتمال رسیدن به توافقی متوازن افزایش مییابد اما اگر فضای داخلی متزلزل باشد طرف مقابل امتیازگیری را شدت خواهد بخشید.
وی ادامه داد: بازیگران بینالمللی مانند روسیه و چین نیز تحولات اخیر را به دقت دنبال میکنند و هرگونه تغییر در روابط ایران و آمریکا بهویژه از مسیر مذاکرات محرمانه بر مناسبات راهبردی منطقه تأثیر خواهد گذاشت و ایران باید هوشمندانه این تعادلها را مدیریت کند.
کلاهی ابراز کرد: امنیتیزدایی از پرونده هستهای بدون تضعیف مؤلفههای اقتدار ملی ممکن است و این مسیر مستلزم شجاعت، تدبیر و اجماع داخلی بوده و هرگونه شتابزدگی یا سادهانگاری میتواند پیامدهای جبرانناپذیری داشته باشد.
انتهای خبر/
درباره نویسنده
لینک کوتاه خبر
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر میگذارید!