به گزارش پایگاه خبری تحلیلی مرآت، مجموعه کاروان‌سراهای تاریخی میان‌دشت در استان سمنان، در شمال مسیر مشهد - تهران به فاصله ۱۰۵ کیلومتری شرق شاهرود، ۴۵ کیلومتری شرق میامی، ۴۰۰ کیلومتری مشهد و ۵۰۰ کیلومتری تهران و در میانه راه اصلی ابریشم در ایران یعنی ری تا سرخس قرار دارد.

این اثر تاریخی در مساحتی بالغ بر ۲۲ هزار مترمربع ساخته شده است و یکی از کاروان‌سراها مربوط به دوره صفوی در ضلع غربی مجموعه واقع شده و دو کاروان‌سرای دیگر در دوره قاجار به علت رونق بازرگانی و افزایش کاروان‌ها، به بنای قبلی اضافه شد.

جهانگردان و شرق‌شناسان غربیِ بسیاری در این کاروان‌سرا اقامت گزیده و در سفرنامه‌های خود به آن اشاره کرده‌اند.

«هانری رنه د آلمانی» این مجموعه را بزرگ‌ترین کاروان‌سرای راه مشهد - تهران دانسته و نوشته است که در این کاروان‌سرا، مانند شهر، دکان‌های قصابی، نانوایی و سراجی وجود دارد.

 مؤلف کتاب مطلع الشمس در توصیف این سه کاروان‌سرا چنین می‌نویسد: در این مجموعه و بیرون آن، ۲۰ هزار نفر می‌توانند اقامت کنند.

 کاروان‌سرای قاجاری در شرق مجموعه واقع شده و چهارایوانی و دارای شاه‌نشین و سردر ورودی است و در وسط این کاروان‌سرا بارانداز قرار دارد که برای نمایش، فروش کالا و تخلیه بار مورداستفاده قرار می‌گرفته است.

 کاروان‌سرای میانی رابط بین کاروان‌سرای صفوی و قاجاری است که در پیرامون آن، رواق‌ها، حجره‌ها و ایوان قرار گرفته از آجرکاری متنوع برای پوشش طاق‌ها استفاده شده است.

 مجموعه کاروان‌سرای تاریخی میان‌دشت میامی علاوه بر جذابیت در روز برای تماشای بخش‌های مختلف که در گذشته به تمام احتیاج‌های یک مسافر توجه شده بود در شب نیز دارای جذابیت‌های دوچندان و منحصربه‌فرد است که کمتر جایی می‌توان به این فرصت دست‌یافت و آن تماشای آسمان شب با ستاره‌های درخشانی است که از دور و نزدیک به زمین چشمک می‌زنند.

بر سر درِ این کاروان‌سرا کتیبه‌ای منظوم به تاریخ ۱۳۹۰ هجری قمری به چشم می‌خورد. بانی دو کاروان‌سرای تاریخی مربوط به دوره قاجار حسین‌خان نظام‌الدوله، ایلخان شاهسون، ملقب به «شهاب از ملک» والی خراسان بوده است.

 این مجموعه دارای ۳ آب‌انبار، حمام، چاپارخانه و تلگراف‌خانه بوده که در مجاورت قلعه قدیمی میان‌دشت شکل‌گرفته و هم اکنون بقایایی از برج‌وبارو و دیوارهای داخلی آن برجای‌مانده است.

 در سفرنامه خراسان و کرمان تألیف شده در سال ۱۳۲۱ آمده که در اینجا تلگراف‌خانه دولتی دایر بوده است.

این مجموعه ارزشمند تاریخی به شماره ۱۳۳۹ در تاریخ ۱۴ شهریور ۱۳۳۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده مرمت و احیای این کاروان‌سرا نیز از سال ۱۳۷۴ آغاز شد.

فرتاک نیوز

انتهای خبر/