یادداشت؛
راهبرد امامین انقلاب مردمیسازی است
حسین هراسانیان در یادداشتی اختصاصی نوشت: مردمی کردن بسیاری از جریانات کشور حتی موضوع اقتصاد راهکار برون رفت از بحرانها و نشئت گرفته از نظر امامین انقلاب است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ شاید آن زمان که طلبهای ساده بنام سید روحالله الموسوی الخمینی، پرچم استقلال و آزادیخواهی را بر دست گرفت و از دل حجرهای ساده و مُحقّر شعلههای یک قیام را آغاز کرد هرگز کسی تصور آن را نمیکرد این حرکت و شعله کوچک به بزرگترین جریان سیاسی - اجتماعی در جهان و به آتشی فروزان برای مستضعفان جهان و البته آتشی سوزان برای مستکبرین و دیکتاتورهای مستبد جهان تبدیل شود.
در آن دوران کسی متصور نمیشد که این قیامِ کُنج حجره به الگوی بسیاری کشورها و مستضعفان و آزادیخواهان جهان تبدیل شده و بزرگترین دانشمندان و نظریهپردازان غرب و شرق عالَم را مُتحیر و انگشتبهدهان کند.
انقلابی که با گفتمان و ایدئولوژی جدید در قالب، ساختار و فرمِ مردمی بنام «جمهوریت» و در محتوا «اسلامی» برگرفته از فرهنگ اسلام ناب محمدی (ص) با حضور اکثریت مردم، حکومت ۲۵۰۰ساله قبلی را کنار زد و به خواست و اراده مردم شکل جدید آن بنام «جمهوری اسلامی» را تشکیل داد.
همگان میدانیم مردم با حضور و قیام در ۲۲ بهمن این انقلاب را پایهریزی و تنها در حدود کمتر از دو ماه بعد با شرکت در اولین انتخابات رسمی کشور به جمهوری اسلامی رأی دادند و در حقیقت اولین و بزرگترین سندِ جمهوریت، دموکراسی و مردمیبودن آن با همین اقدامِ به رأی گذاشتن نوع حکومت «جمهوری اسلامی» نه یک کلمه بیشتر نه یک کلمه کمتر، با ۲ /۹۸درصد رأی واجدین شرایط به ثبت رسید که این خود مایه تعجب جهانیان بود، تنها نظامی که نوع حکومت خود را به رفراندوم گذاشت.
آنچه که بسیار حائز اهمیت است و توجه سیاستمداران دنیا را به خود جلب کرده، حفظ و ادامه یک انقلاب و جریان تا شکلگیری و آغاز آن است! چهبسا جریانات و انقلابهایی که آغاز خوبی داشت؛ ولی هرگز ادامه پیدا نکرد و رو به سقوط حرکت کرد.
باتوجهبه این مطلب، نکته مهمی که در همان ابتدای انقلاب ۵۷ نیز از جانب برخیها مطرح میشد نوع حکومت بعد از انقلاب است، آیا مدل و شیوهای برای حکومت وجود دارد یا صرفاً یک انقلاب و دگرگونی برای تغییر وضع موجود است؟!
آیا برنامه خاصی برای اداره کشور وجود خواهد داشت؟!
در همین راستا نظریات مختلفی از جمله «جمهوری» و «حکومت دموکراتیک» گرفته تا «جمهوری دموکراتیک» و «جمهوری دموکراتیک اسلامی» و... مطرح میشد.
اما در این میان، مفهوم «جمهوری اسلامی» بهعنوان عصاره اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) و بهمثابه تئوری و نظریهای سیاسی برای شکل حکومت توسط حضرت امام (ره) برای نخستینبار برای بیان نوع حکومت اسلامی جایگزین نظام شاهنشاهی مطرح شد.
این که امام خمینی (ره) چگونه به مفهوم جمهوری اسلامی رسید که تا حدی در مراحل تکوین اندیشه سیاسی ایشان نهفته است، اما اساساً معنا و مفهوم آن چیست و دارای چه ماهیتی است؟
گزینه پیشنهادی امام (جمهوری اسلامی) شامل دو جزء و دوکلمه مرکب شده بود: جمهوری و اسلامی مرکب که به فرموده امام (ره) کلمه جمهوری شکل حکومت پیشنهاد شده را مشخص و کلمه اسلامی، محتوای این حکومت را بیان میدارد.
در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)، جمهوری شکل حقوقی نظام است که توسط خود مردم تعیین میشود و در واقع مفهوم «جمهوری» در کلام و اندیشه امام به همان معنایی است که در همهجا وجود دارد و بهنوعی فُرم، شکل، ساختار و قالب حکومت را تشکیل میدهد و مفهوم «اسلامی» نیز، محتوای آن فرم که قوانین الهی است را بیان میدارد که در مناسبتها و مکانهای مختلف بدان اشاره شده است.
ازجمله بیان این مطلب؛ «ما خواستار جمهوری اسلامی هستیم، جمهوری فرم و شکل حکومت را تشکیل میدهد و اسلامی یعنی محتوای آن فرم که قوانین الهی است.» (صحیفه امام، ج۵، ص۳۹۸)
بعد از شکلگیری پایههای نظام، حضرت امام ره، «مردم» را مهمترین رکن و ستون انقلاب دانسته و دغدغه مهم ایشان این بود که مسئولان و کارگزاران نظام را مردم انتخاب کنند و هرگاه مردم آنها را نخواستند بتوانند از قدرت پایین بکشند.
این نوع ادبیات صراحتاً در ادبیات و گفتمان ایشان و نظریهپردازانی همچون شهید مطهری، شهید بهشتی و سایرین مشاهده میشد تا جایی که در انتخاب نمایندگان مجلس، رئیسجمهور، شوراهای شهر و روستا مردم بهصورت مستقیم حق دخالت و انتخاب دارند.
در مقابل، آنچه که دشمنان اسلام و غربزدگان همیشه به آن دامن میزدند موضوع سکولاریسم (جدایی دین از همه امورات اجتماعی، مردمی و سیاسی) و خلاصهکردن دین و احکام خداوند به درون مساجد و کلیساها ست.
آنچه باعث تعجب همگان میشد این بود آیا اسلام دستورات و احکامی برای اداره جامعه و احقاق حق مردم دارد؟ چگونه میشود یک شخصیت عرفانی و اخلاقی همچون امام وارد عرصه سیاسی و حکمرانی شود!
علیرغم تلاش شبانهروزی مدعیان حکومتهای دموکراسی جهان و دستگاههای تبلیغاتی آنان جهت القای دیکتاتوری بودن نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، باگذشت ۴۵ سال از انقلاب، همچنان سیاستها و روشهای امام خمینی (ره) توسط مقام معظم رهبری در حال اجراست و «مردمی نمودن بسیاری از جریانات کشور حتی موضوع اقتصاد» کلید پیشرفت و پیروزی کشور بوده و هست، تا جایی که در شعار سال جدید کاملاً به آن اشاره فرمودهاند و مشارکت مردمی را راهکار برونرفت از مشکلات اقتصادی بیان داشتند.
اصرار و تأکید مقام معظم رهبری (ره) برای حضور مردم در مراسمها و مناسبتهای اجتماعی علیالخصوص انتخابات، علیرغم همه مشکلات، اشاره به همین موضوع داشته تا جایی که فرمودند انتخابات حق مردم است.
علیرغم تلاش دشمن در سال گذشته طی یک جنگ تمامعیار هیبریدی - ترکیبی برای عدم مشارکت مردم، آنچه که مشخص است این نظام بهعنوان یک الگوی مردمی در جهان در حال انتشار است و روح اسلامی بر جامعه و نظام نیز حاکم است و این امر در بزرگترین تجمعات مردمی همچون اربعین، غدیر، اعتکاف، شب های قدر و در ایام تعطیلات در اماکن مذهبی همچون مشهد، راهیان نور و... کاملاً مشهود است.
نویسنده و پژوهشگر؛ حسین هراسانیان