داوود کرتولی‌نژاد در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «مرآت» در خصوص مضرات کاشت درخت اکالیپتوس در سمنان با توجه به طرح ملی کاشت یک میلیارد درخت در کشور گفت: از دهه ۵۰ میلادی نهال اکالیپتوس از استرالیا وارد کشورهای دیگر مانند برزیل، چین و هند شده و این کشورها  در کاشت درخت اکالیپتوس پیش‌رو هستند به‌نحوی‌که میزان کاشت اکالیپتوس در این سه کشور بیشتر از استرالیا عنوان شده است.

عضو هیئت‌علمی دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان تصریح کرد: ۵۰۰ تا ۷۰۰ گونه اکالیپتوس در دنیا وجود دارد برخی از این‌گونه‌ها بوته‌ای و برخی درختی هستند و گونه‌های که رشد سریع‌تری دارند همیشه مورد استقبال کشورها به‌ویژه کشور ایران قرار گرفته است.

وی ضمن اشاره به نتایج مقالات متعدد و معتبر در زمینه مضرات کاشت درخت اکالیپتوس تصریح کرد: مصرف آب توسط گونه اکالیپتوس بسیار فراوان بوده به‌نحوی‌که پس از یک سال با رشد درخت و رویش ریشه آب مناطق اطراف با بحران مواجه می‌شود و نمونه بارز مضرات کاشت اکالیپتوس در مقالات متعددی علمی بیان شده است.

کرتولی نژاد در ادامه افزود: طبق مقالات جنگل‌کاری کاشت اکالیپتوس در چمنزارهای بخشی از آفریقا جنوبی منجر به کاهش ۳۸ درصد از رودخانه‌ها طی یک سال شده  و ۱۳ درصد از آب جویبارها بعد از گذشت یک سال کاملاً خشک شده‌ است و طی این تحقیقات میزان بحران خشکسالی با کاشت درخت اکالیپتوس بیشتر از کاشت درخت کاج تشخیص‌داده‌شده است.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: هفت سال پس از قطع درخت اکالیپتوس در آفریقا جنوبی نه‌تنها وضعیت رودخانه‌ها بهبود نیافت؛ بلکه افزایش خشکسالی به‌خاطر وجود ریشه‌های اکالیپتوس را در پی داشت و حتی کاشت اکالیپتوس در استرالیا نیز منجر به کاهش آب منطقه شده است به‌نحوی‌که ذخایر آب آن منطقه به صفر رسیده بود.

وی در رابطه‌ با میزان رشد ریشه این گونه از درختان ابراز داشت: یک سال پس از کاشت، ریشه درخت اکالیپتوس به عمق بیش از ۳ متر نفوذ پیدا می‌کند و با قطع درخت نه‌تنها مشکل کم‌آبی مرتفع نمی‌شود؛ بلکه ریشه درخت قطع شده به رشد خود ادامه داده و با مصرف بی‌رویه آب منطقه را دچار خشکسالی خواهد کرد.

کرتولی نژاد در رابطه‌ با ریشه درخت اکالیپتوس کامالدولنسیس در سطح استان سمنان اظهار کرد: ریشه درخت اکالیپتوس کاشته شده در استان سمنان می‌تواند تا عمق بیش از ۲۸ متر رشد کرده و منطقه را بیش‌ازپیش با خشکسالی غیر قابل جبرانی مواجه سازد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه سمنان خاطرنشان کرد: طبق مطالعات کاشت اکالیپتوس علاوه بر ایجاد بحران کم‌آبی و خشکسالی کیفیت خاک را نیز تحت‌الشعاع قرار داده و با افزایش pH ، اسیدی کردن و کاهش نیتروژن موجود در خاک موجب کوبندگی خاک شده و الیاف خاک را به‌خاطر مصرف بیش از حد آب فشرده‌تر از قبل کرده و مانع نفوذپذیری آب می‌شود به‌نحوی‌که حتی گونه‌های بومی و علفی توانایی رشد را از دست می‌دهد.

وی در ادامه افزود: درخت اکالیپتوس کامالدولنسیس از نمونه‌ نهال‌های کاشته شده در سطح استان است که به تعداد بسیاری کاشته شده است و این در حالی است که استان سمنان از کمبود آب و کاهش بارندگی‌ها رنج می‌برد.

کرتولی نژاد اظهار کرد: در صورت رشد پنج ساله نهال‌های کاشته شده اکالیپتوس توسط منابع طبیعی و آبخیزداری قطعاً آب منطقه محل کاشت به طور کامل خشک خواهد شد و مشکلات کم آبی منطقه چندین برابر می‌شود.

وی در رابطه‌ با راهکارهای رفع برخی معضلات کاشت انواع نهال در سطح استان سمنان تصریح کرد: بهترین راهکار رفع معضلات کاشت نهال در سطح استان استفاده از گونه‌های بومی بجای گونه‌های غیربومی است و به‌جای کاشت این‌گونه‌ها در بیابان، گونه‌های بومی در بالادست مناطق منابع طبیعی کاشته شود.

این استاد دانشگاه  در رابطه‌ با مزایای کاشت گونه‌ها در بالادست منابع طبیعی افزود: کاشت نهال در بالادست مناطق استان علاوه بر جلوگیری سیل ناشی از بارندگی، آب سفره‌های زیرزمینی را نیز تأمین خواهد کرد.

کرتولی نژاد در پایان از مسئولین منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان خواست برای اجرای طرح‌های کلانی همچون کاشت یک میلیون نهال از پژوهش‌های علمی اساتید دانشگاه استفاده کنند تا در این زمینه با همه زحمات صورت‌گرفته استان سمنان بیشتر از زمان کنونی دچار چالش و بحران کم‌آبی نشود.

گفتنی است  در راستای طرح ملی کاشت یک میلیارد درخت در کشور، سهم استان سمنان کاشت 10 میلیون درخت طی چهارسال است که بخشی از این درخت‌های کاشته شده نهال اکالیپتوس است که نه تنها موجب جلوگیری از افزایش روند خشک‌سالی نشده و به حفظ محیط زیست کمک نمی‌کند، بلکه موجب فرسایش خاک و تشدید بحران خشکسالی هم می‌شود.

 تا کنون در 150 هکتار از زمین‌های اطراف شهر سمنان 110 هزار نهال اکالیپتوس کاشته شده و 15 هزار نهال دیگر تا انتهای هفته کاشته خواهد شد.

انتهای خبر/