در گفتگو با کارشناسان حوزه کشاورزی مطرح شد:
کشاورزی ایران در مسیر تغییرات اقلیمی
تغییرات اقلیمی یکی از چالشهای زیستمحیطی و اقتصادی بوده و کاهش منابع آبی، افزایش دما و تغییر الگوهای بارش از جمله پیامدهای این پدیده است که تأثیرات مستقیمی بر کشاورزی کشور دارد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ تغییرات اقلیمی به یکی از بزرگترین چالشهای زیستمحیطی و اقتصادی ایران تبدیل شده و کاهش منابع آبی، افزایش دما و تغییر الگوهای بارش از جمله پیامدهای این پدیده است که تأثیرات مستقیمی بر کشاورزی کشور دارد و کشاورزی، بهعنوان یکی از مهمترین بخشهای تأمینکننده امنیت غذایی و معیشت روستاییان به شدت به شرایط آب و هوایی وابسته است.
در سالهای اخیر کاهش بارندگی و افزایش تبخیر آب باعث کاهش سطح منابع آب زیرزمینی و خشک شدن بسیاری از رودخانهها و تالابها شده و این مسئله تولید محصولات زراعی مانند گندم، برنج و محصولات باغی را گاهی با کاهش عملکرد مواجه کرده و علاوه بر این تغییرات اقلیمی منجر به گسترش آفات و بیماریهای گیاهی شده که خسارات بیشتری به کشاورزی وارد کرده است.
کاهش تولیدات کشاورزی علاوه بر تهدید امنیت غذایی، معیشت کشاورزان را نیز به خطر میاندازد و بسیاری از کشاورزان بهدلیل کاهش درآمد و افزایش هزینههای تولید از جمله هزینههای آبیاری و تأمین نهادههای کشاورزی مجبور به ترک زمینهای خود یا تغییر شغل شدهاند و این روند مهاجرت گسترده از روستاها به شهرها را به همراه داشته و مشکلات اجتماعی و اقتصادی متعددی ایجاد کرده است.
برای مقابله با این مسئله تغییر سیاستهای کشاورزی ضروری بوده و استفاده از روشهای مدرن آبیاری، ترویج کشت محصولات مقاوم به خشکی و بهینهسازی مصرف آب از راهکارهای پیشنهادی برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی بوده و حمایت مالی از کشاورزان و اجرای برنامههای آموزشی برای افزایش آگاهی درباره تغییر الگوی کشت میتواند نقش مؤثری در کاهش پیامدهای این پدیده داشته باشد زیرا آینده امنیت غذایی ایران در گرو اقدامات جامع و سریع در این حوزه است.
تغییرات اقلیمی به بحران آب در ایران دامن زده است
محمدرضا مرادی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با اشاره به کاهش منابع آبی و تأثیر آن بر کشاورزی اظهار کرد: تغییرات اقلیمی در دهه اخیر تأثیرات مخربی بر منابع آبی کشور داشته و کاهش بارندگیهای فصلی، افزایش شدت تبخیر و تغییر الگوهای بارش از مهمترین پیامدهای این تغییرات بوده و این روند نه تنها منابع آب زیرزمینی را کاهش داده بلکه باعث خشک شدن بسیاری از رودخانهها، تالابها و چشمهها در نقاط مختلف کشور شده است.
کارشناس محیط زیست با اشاره به تأثیر این بحران بر کشاورزی کشور افزود: کاهش منابع آبی مستقیماً بر تولیدات کشاورزی اثر میگذارد و محصولاتی که به آب زیادی نیاز دارند مانند؛ برنج گاهی با کاهش عملکرد مواجه شدهاند و این وضعیت نه تنها امنیت غذایی کشور را تهدید میکند بلکه میتواند باعث افزایش وابستگی به واردات مواد غذایی شود.
مرادی تأکید کرد: برای مقابله با این مسئله باید نگاه جدیتری به مدیریت منابع آبی و تغییر سیاستهای کشاورزی داشت زیرا بسیاری از روشهای آبیاری در کشور هنوز سنتی است و این امر موجب اتلاف بخش بزرگی از منابع آبی میشود.
وی ادامه داد: سرمایهگذاری در فناوریهای نوین آبیاری مانند آبیاری قطرهای و تحت فشار میتواند مصرف آب را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
کارشناس محیط زیست از تأثیرات اجتماعی این مسئله سخن گفت و بیان کرد: خشکسالی و کاهش منابع آبی منجر به کاهش معیشت کشاورزان و مهاجرت گسترده از مناطق روستایی به شهرها شده و این مهاجرتها خود پیامدهای دیگری همچون افزایش فشار بر زیرساختهای شهری و بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی در شهرها را به دنبال دارد.
مرادی با تأکید بر اهمیت آموزش کشاورزان و برنامهریزیهای جامع افزود: تغییر الگوی کشت به سمت محصولاتی که نیاز کمتری به آب دارند میتواند یکی از راهحلهای کوتاهمدت باشد و باید طرحهای جامعتری برای بازسازی و مدیریت بهتر منابع آبی تدوین شود تا بتوان از اثرات مخرب تغییرات اقلیمی کاست.
خشکسالی و گرمایش جهانی عامل تغییرات اقلیمی است
مهناز نوری در گفتگو با خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ به بررسی پیامدهای تغییرات اقلیمی بر کشاورزی ایران پرداخت و با اشاره به خشکسالیهای اخیر اظهار کرد: خشکسالیهای مکرر در سالهای اخیر و افزایش دماهای فراتر از میانگین سالانه تولیدات کشاورزی در بسیاری از مناطق را به شدت کاهش داده و محصولاتی همچون گندم، برنج، سیبزمینی و حتی برخی از میوهها به دلیل کمبود منابع آبی دچار افت عملکرد شدهاند.
کارشناس کشاورزی تأکید کرد: گرمایش جهانی تغییرات گستردهای در الگوهای کشاورزی ایجاد کرده و افزایش دمای هوا موجب کاهش دوره رشد محصولات و کاهش کیفیت آنها شده و بسیاری از آفات و بیماریهای گیاهی که در گذشته به مناطق گرمسیری محدود بودند اکنون در بخشهای مختلف شیوع پیدا کردهاند و به محصولات کشاورزی آسیب میزنند.
وی به معیشت کشاورزان اشاره کرد و افزود: کشاورزان که برای امرار معاش خود به تولیدات زراعی وابستهاند به دلیل کاهش عملکرد محصولات با مشکلاتی مواجه شدهاند و بسیاری از کشاورزان بهدلیل ناتوانی در جبران خسارات ناشی از خشکسالی یا شیوع آفات مجبور به تغییر شغل یا مهاجرت به شهرها هستند.
نوری بیان کرد: کشاورزان باید به سمت استفاده از روشهای مدرن کشاورزی همچون کشت محصولات مقاوم به خشکی و مدیریت بهینه مصرف آب هدایت شوند و دولت باید با ارائه تسهیلات مالی، بیمه محصولات کشاورزی و حمایت از کشاورزان در برابر تغییرات اقلیمی از آنان حمایت کند.
وی خواستار اجرای برنامههای آگاهیبخشی و ایجاد زیرساختهای لازم برای تغییر الگوی کشت شد و گفت: تغییرات اقلیمی موضوعی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت زیرا آینده امنیت غذایی ایران وابسته به اقدامات سریع و جامع در این زمینه است.
هزینههای کشاورزی افزایش یافته است
میثم حیدری در گفتگو با خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با بیان اینکه تغییرات اقلیمی هزینههای تولید را به شکل قابلتوجهی افزایش داده است اظهار کرد: افزایش دما و کمبود منابع آبی باعث شده کشاورزان برای تأمین آب و حفظ کیفیت محصولات خود هزینههای بیشتری صرف کنند، استفاده از تجهیزات آبیاری مدرن یا حفر چاههای عمیق برای دسترسی به آب زیرزمینی هزینههایی است که بسیاری از کشاورزان قادر به تأمین آن نیستند.
تحلیلگر مسائل کشاورزی افزود: افزایش قیمت نهادههای کشاورزی نظیر کود، بذر و سوخت نیز فشار مضاعفی بر دوش کشاورزان گذاشته و این افزایش هزینهها در نهایت به مصرفکننده منتقل میشود.
حیدری تأکید کرد: با کاهش تولیدات داخلی نیاز به واردات محصولات کشاورزی بیشتر میشود که این امر میتواند بر قیمتها در بازار داخلی تأثیر بگذارد و قدرت خرید مردم را کاهش دهد.
این کارشناس به تأثیرات اجتماعی این مسئله اشاره کرد و گفت: کشاورزان که بخش قابلتوجهی از نیروی کار روستایی را تشکیل میدهند با کاهش درآمد و افزایش بدهیها مواجه هستند و این موضوع بسیاری از آنان را دلسرد کرده و مجبور به رها کردن زمینهای کشاورزی شدهاند.
وی راهکارهایی برای کاهش تأثیرات اقتصادی تغییرات اقلیمی ارائه کرد و افزود: ایجاد صندوقهای حمایتی بیشتر ویژه کشاورزان، بیمه کردن محصولات کشاورزی در برابر خشکسالی و آفات و افزایش سرمایهگذاری در تحقیقات کشاورزی برای تولید بذرهای مقاوم به خشکی از جمله راهکارهایی است که میتواند به کاهش خسارات کمک کند.
حیدری ابراز کرد: تغییرات اقلیمی یک مسئله جهانی بوده و تأثیر آن بر کشورهای کمآب بسیار شدیدتر است و مدیریت صحیح منابع آبی، کاهش وابستگی به محصولات آببر و ایجاد سیاستهای اقتصادی حمایتی میتواند به کاهش تأثیرات این بحران کمک کند.
انتهای خبر/