مهاجرت معکوس سرمایه‌های جدیدی را وارد روستاها کرده است

کارشناس اقتصاد شهری و توسعه روستایی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با اشاره به بحث مهاجرت معکوس و پیامدهای اقتصادی در روستاهای ایران اظهار کرد: اخیراً پدیده مهاجرت معکوس از شهرها به مناطق روستایی افزایش یافته و دلایل مختلفی از جمله افزایش هزینه‌های زندگی شهری، فشارهای اقتصادی و تمایل به سبک زندگی آرام‌تر باعث شده تا بسیاری از افراد به روستاها نقل مکان کنند یا حداقل خانه‌ای در این مناطق داشته باشند.

علی طهانیان افزود: این تغییرات جمعیتی تأثیرات اقتصادی قابل‌توجهی را در روستاهای مختلف کشور به‌ویژه در استان‌های دارای شرایط آب‌ و هوایی مطلوب به همراه دارد.

وی در تحلیل این پدیده بیان کرد: یکی از مهم‌ترین تأثیرات مهاجرت معکوس افزایش قیمت زمین و مسکن در مناطق روستایی بوده و در بسیاری از روستاها به دلیل ورود تقاضای جدید از سوی شهرنشینان قیمت زمین و املاک افزایش یافته و در برخی موارد فرصت اقتصادی و در برخی دیگر چالش‌هایی برای ساکنان بومی ایجاد کرده است.

این کارشناس با اشاره به اثرات این روند بر اشتغال و اقتصاد محلی گفت: مهاجرت معکوس تنها به معنای تغییر محل سکونت نیست بلکه همراه با خود سرمایه‌های مالی و انسانی جدیدی را نیز وارد مناطق روستایی می‌کند و بسیاری از مهاجران سرمایه خود را در راه‌اندازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی، کسب‌ و کارهای محلی و کشاورزی مدرن به کار می‌گیرند که این امر به اشتغال‌زایی و افزایش درآمد روستاییان منجر شده است.

طهانیان خاطرنشان کرد: این تغییرات بدون چالش نیست و برای جلوگیری از اثرات منفی این روند باید زیرساخت‌های مناسب اقتصادی و خدماتی در روستاها توسعه یابد و اگر برنامه‌ریزی دقیقی برای این تحول انجام نشود ممکن است در آینده شاهد نابرابری اقتصادی، تغییرات ناهنجار در بافت سنتی روستاها و افزایش هزینه‌های زندگی برای ساکنان قدیمی باشیم.

وی ابراز کرد: تحلیل‌های اقتصادی نشان می‌دهند که اگر توسعه مناطق روستایی همگام با افزایش مهاجرت به آن‌ها صورت گیرد این تغییر می‌تواند به یکی از راه‌حل‌های پایدار برای کاهش تمرکز جمعیت در کلان‌شهرها و توزیع عادلانه‌تر منابع تبدیل شود.

توسعه زیرساخت‌ها برای پایداری مهاجرت معکوس ضروری است

کارشناس برنامه‌ریزی شهری و روستایی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با اشاره به چالش‌های برنامه‌ریزی شهری و روستایی در مواجهه با مهاجرت معکوس اظهار کرد: مهاجرت معکوس نیازمند یک برنامه‌ریزی جامع و پایدار بوده و روستاهایی که بدون برنامه‌ریزی گسترش پیدا می‌کنند با مشکلاتی همچون کمبود آب، افزایش فشار بر شبکه حمل‌ونقل و تخریب بافت سنتی مواجه می‌شوند.

سید رضا حسینی با اشاره به اینکه بسیاری از مهاجران جدید خواهان امکانات شهری در محیط روستایی هستند هشدار داد و افزود: این مسئله اگر کنترل نشود ماهیت سنتی و فرهنگی روستاها را دچار تغییرات اساسی خواهد کرد، زیرا گسترش نامنظم ساخت‌ و سازها، حذف معماری بومی و ورود سبک زندگی شهری، باعث شده که برخی از روستاهای پرطرفدار، هویت روستایی خود را از دست بدهند.

وی بر لزوم توسعه زیرساخت‌های اساسی تأکید کرد و گفت: روستاهایی که مقصد مهاجرت قرار گرفته‌اند نیازمند بهبود در بخش‌هایی مانند دسترسی به اینترنت پرسرعت، بهداشت و حمل‌ و نقل عمومی هستند و بدون این زیرساخت‌ها مهاجرت معکوس پایدار نخواهد بود و احتمال بازگشت مجدد مهاجران به شهرها افزایش می‌یابد.

این کارشناس بیان کرد: اگر روند مهاجرت معکوس با سیاست‌های درستی مدیریت شود می‌تواند به عنوان راهکاری برای متعادل‌سازی توزیع جمعیت در کشور و کاهش فشار بر کلان‌شهرها عمل کند و این امر مستلزم مشارکت دولت، بخش خصوصی و جوامع محلی در طراحی و اجرای برنامه‌های توسعه روستایی است.

زندگی روستایی مساوی با هزینه‌های کمتر 

پژوهشگر حوزه مهاجرت معکوس در گفتگو با خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ با اشاره به دلایل اجتماعی تمایل به زندگی در روستاها اظهار کرد: طی سال‌های اخیر تمایل مردم به خرید خانه و سکونت در روستاها افزایش یافته زیرا بسیاری از افراد به‌دنبال آرامش، کاهش هزینه‌های زندگی و فرار از مشکلات شهرنشینی هستند و این امر باعث شده برخی از روستاهای خوش آب‌وهوا به مقصدی جذاب برای مهاجرت معکوس تبدیل شوند.

سعید اقبالی در ادامه افزود: یکی از مهم‌ترین دلایل این تغییر افزایش استرس و فشارهای زندگی شهری بوده و شلوغی، ترافیک، آلودگی هوا و هزینه‌های سرسام‌آور زندگی باعث شده که بسیاری از مردم به‌ویژه بازنشستگان، خانواده‌های جوان و افرادی که امکان دورکاری دارند به فکر زندگی در محیط‌های روستایی بیفتند.

وی با اشاره به برخی از روستاهای پرطرفدار استان سمنان گفت: شهمیرزاد، چاشم، ملاده، لاسجرد، آستانه و دیباج از جمله روستاهایی هستند که به دلیل آب‌وهوای مناسب و مناظر طبیعی بکر مورد توجه مهاجران قرار گرفته‌اند و بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند در این مناطق خانه‌ای داشته باشند تا هم از طبیعت لذت ببرند و هم از مزایای زندگی کم‌هزینه‌تر بهره‌مند شوند.

اقبالی عنوان کرد: امروزه افراد از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بیشتر از گذشته با سبک زندگی روستایی آشنا شده‌اند و تصاویر و ویدئوهای زندگی در دل طبیعت باعث شده که افراد بیشتری به فکر ترک زندگی شهری و مهاجرت به روستاها بیفتند.

وی خاطرنشان کرد: این سبک زندگی که اخیراً محبوب شده چالش‌هایی را نیز به همراه دارد مانند تغییرات جمعیتی در روستاها که می‌تواند باعث شکاف فرهنگی میان مهاجران جدید و ساکنان قدیمی شود زیرا مهاجران معمولاً سبک زندگی و توقعات متفاوتی دارند که ممکن است با فرهنگ سنتی روستاها در تضاد باشد.

اقبالی ابراز کرد: مسئولان بتوانند این روند را به درستی مدیریت کنند می‌توان به حفظ و احیای فرهنگ بومی روستاها و تقویت پیوند اجتماعی میان ساکنان جدید و قدیمی کمک کرد اما در غیر این صورت ممکن است شاهد تغییرات ناخواسته‌ای در بافت اجتماعی این مناطق باشیم.

انتهای خبر/