به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «مرآت»؛ فعال رسانه‌ای در یادداشتی اختصاصی نوشت: در جنوب روستای مهماندوست و مایل به شمال امام‌آباد در دامغان، برجی تاریخی و معتبر دیده می‌شود که هم‌تراز با برج طغرل‌بیک و میل رادکان است.

این برج نه تنها نشانه‌ای از مهارت و ذوق معماران سلجوقی است، بلکه گواهی بر استحکام و پایداری معماری ایرانی در گذر زمان محسوب می‌شود.

دور دایره برج از خارج بیش از ۳۵ متر و قطر داخلی آن ۷ متر و ۲۰ سانتی‌متر بوده و چنین ابعاد بزرگ و متناسبی حکایت از دقت معماران در طراحی فضا و ایجاد استحکام بنا دارد و نشان می‌دهد که هر جزئیات با هدف ترکیب کارکرد و زیبایی طراحی شده است.

برج دارای دوازده ترک است که یکی از آن‌ها به عنوان ورودی اصلی ساخته شده و هر ترک عرضی حدود ۱٫۲۳ متر دارد و این ترک‌ها، علاوه بر زیبایی و ریتم بصری در نمای استوانه‌ای نقش مهمی در تقسیم فشار و افزایش استحکام سازه ایفا می‌کنند.

بعد از ۱۰ ذرع و نیم ارتفاع، سه فقره مقرنس آجری با ظرافت و دقت بسیار ساخته شده و طراحی این مقرنس‌ها نشان‌دهنده مهارت معماران در خلق زیبایی با مصالح ساده مانند آجر است و اهمیت جزئیات تزئینی در معماری ایرانی را به وضوح نمایان می‌سازد.

پس از مقرنس‌ها، دو کتیبه دیده می‌شود؛ یکی به خط کوفی و دیگری به خط بنایی و این کتیبه‌ها علاوه بر ارزش هنری، اطلاعاتی از فرهنگ، هنر و دانش خطاطی دوره سلجوقی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند و بر جایگاه فرهنگی برج تأکید می‌کنند.

بالای کتیبه‌ها، گنبد مخروطی برج آغاز می‌شود و هرچند گنبد اصلی امروزه تخریب شده اما ارتفاع باقی‌مانده حدود ۱۴ ذرع است و همچنان عظمت و وقار بنا را به نمایش می‌گذارد.

در داخل برج یک قبر آجری در مرکز و دو قبر دیگر سنگ‌چین قرار دارد و گفته می‌شود این برج مزار امامزاده قاسم از اولاد حضرت موسی بن جعفر است اما ساختمان آن بیشتر ویژگی‌های معماری تزئینی و استحکام سازه‌ای دارد و شباهت کامل به یک مقبره معمولی ندارد.

آجرکاری‌ها، مقرنس‌ها و کتیبه‌ها نشان‌دهنده مهارت و ظرافت دستان سازندگان این بناست و برج طغرل با قدمتی نزدیک به هزار سال، هم یادآور تاریخ پرفراز و نشیب دامغان است و هم نمونه‌ای از تلفیق هنر، علم و دین در معماری ایرانی به شمار می‌رود.

نگاه به برج تاریخی مهماندوست دعوتی است به احترام و حفاظت از میراث فرهنگی ایران و این برج، یادآور مهارت، ذوق و استقامت معماران سلجوقی بوده و همچنان الهام‌بخش پژوهشگران، هنرمندان و علاقه‌مندان به تاریخ و معماری کشورمان می‌باشد.

یادداشت: کوثر سعیدیان_ فعال رسانه‌ای