دلایل پشت پرده بدن‌آزاری برای زیبایی

مهم‌ترین عامل بدن‌آزاری فقط برای زیبا‌تر دیده شدن فشارهای اجتماعی است که افراد را به تبعیت از الگوهای زیبایی استاندارد شده مجبور می‌کند و در بسیاری از جوامع چهره و اندام ایده‌آل تعریف شده‌ای وجود دارد که با ارزش‌های فرهنگی و رسانه‌ای تبیین شده و این ارزش‌ها با تکرار مداوم در فیلم‌ها، سریال‌ها، تبلیغات و شبکه‌های اجتماعی به یک معیار غیرقابل تغییر تبدیل می‌شوند.

افراد در مواجهه با این فشارها به ویژه جوانان که در حال شکل‌دهی هویت خود هستند احساس می‌کنند تنها در صورتی که به این معیارها نزدیک شوند می‌توانند مورد پذیرش قرار گیرند، به محبوبیت برسند و حتی در مسیر موفقیت اجتماعی حرکت کنند و به همین دلیل بسیاری از افراد حاضرند برای کسب این تصویر ایده‌آل حتی از مرزهای سلامت و عقلانیت عبور کنند.

شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تیک‌تاک و اسنپ‌چت فضای جدیدی را برای نمایش و قضاوت ظاهر افراد فراهم کرده‌اند و استفاده گسترده از فیلترهای مصنوعی که امکان تغییر اجزای صورت و بدن را در لحظه فراهم می‌کنند باعث شده تصویر واقع‌گرایانه و طبیعی کم‌رنگ شود و کاربران به تدریج با این تصاویر آرمانی و غیرواقعی خو می‌گیرند و تمایل پیدا می‌کنند در دنیای واقعی هم به آن‌ها نزدیک شوند.

فیلترها با افزایش جذابیت ظاهری تأثیر روانی عمیقی دارند و افراد را به سمت بدن‌آزاری سوق می‌دهند چرا که آن‌ها دیگر نمی‌توانند با ظاهر طبیعی خود رضایت داشته باشند و این روند باعث افزایش تمایل به جراحی‌های زیبایی افراطی، تزریق‌های متعدد و سایر تغییرات مصنوعی می‌شود.

نداشتن اعتماد به نفس و پذیرش پایین از خود یکی دیگر از ریشه‌های بدن‌آزاری زیبایی بوده و فردی که تصویر منفی از خود دارد و احساس می‌کند نقص‌هایی دارد که باعث عدم پذیرش اجتماعی می‌شود به شدت تحت تأثیر تبلیغات و فشارهای فرهنگی قرار می‌گیرد و این احساس ناکافی بودن می‌تواند به یک چرخه معیوب تبدیل شود که فرد برای جلب توجه و محبت به تغییرات فیزیکی افراطی روی می‌آورد.

و این ضعف‌ها معمولاً از کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرند و در صورت عدم درمان و حمایت روانشناختی به رفتارهای مخرب زیبایی‌شناختی منجر می‌شوند.

صنعت زیبایی یکی از پرسودترین صنایع جهان با سرمایه‌گذاری کلان بر تبلیغات افراد را به سوی مصرف بی‌رویه محصولات و خدمات زیبایی سوق می‌دهد و تبلیغات اغواکننده با تاکید بر تغییر ظاهر و رسیدن به کمال ظاهری،پ باعث می‌شوند افراد فکر کنند زیبایی تنها راه موفقیت، محبوبیت و حتی خوشبختی است.

این صنعت نه تنها کالاها و خدمات را می‌فروشد بلکه استانداردهای زیبایی را نیز تعریف می‌کند و به گونه‌ای فرهنگ مصرف‌گرایی در حوزه زیبایی را گسترش می‌دهد که بدن‌آزاری به یک هنجار اجتماعی تبدیل شده است.

ابعاد مختلف بدن‌آزاری زیبایی

تغییرات افراطی در ظاهر مخصوصاً جراحی‌های زیبایی پرخطر می‌توانند پیامدهای جدی جسمی به همراه داشته باشند و این پیامدها شامل عفونت، خونریزی، آسیب عصبی، زخم‌های دائمی، و حتی مرگ می‌شود و بسیاری از افراد بدون مشاوره تخصصی یا در مراکز غیرمجاز اقدام به جراحی‌های زیبایی می‌کنند که سلامت آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد.

علاوه بر جراحی‌ها تتوهای گسترده و غیرحرفه‌ای نیز می‌توانند مشکلات پوستی و عفونت‌های خطرناک ایجاد کنند و همچنین تزریق‌های مکرر بوتاکس و فیلر بدون رعایت استانداردهای پزشکی عوارضی مانند التهاب، جابجایی مواد و حتی آسیب به اعضای حیاتی بدن را به همراه دارد.

بدن‌آزاری زیبایی پیامدهای روانی عمیقی نیز دارد و افراد درگیر این پدیده ممکن است دچار اختلالات روانی مانند اختلال بدشکلی بدن (Body Dysmorphic Disorder) شوند که در آن فرد تصویر ذهنی نادرستی از ظاهر خود دارد و به صورت افراطی در تلاش برای اصلاح آن است.

این وضعیت می‌تواند باعث اضطراب شدید، افسردگی و حتی خودکشی شود و علاوه بر این وابستگی به جراحی‌های متعدد و تغییرات مکرر می‌تواند به شکل یک اعتیاد رفتاری درآید که چرخه‌ای بی‌پایان از تلاش برای رسیدن به کمال ظاهری ایجاد می‌کند.

بدن‌آزاری زیبایی تأثیرات عمیقی بر روابط اجتماعی و فرهنگ عمومی دارد و استانداردهای سختگیرانه زیبایی می‌توانند منجر به تبعیض ظاهری، ایجاد فاصله‌های طبقاتی و کاهش پذیرش تفاوت‌ها شوند و این موضوع به ویژه در جوامعی که تأکید زیادی بر ظاهر دارند باعث بروز مشکلات روانی و اجتماعی می‌شود.

فرهنگ بدن‌آزاری ممکن است نگرش‌های سطحی و مصرف‌گرایی را در جامعه تقویت کند که به نوبه خود ارزش‌های انسانی و اخلاقی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

ریسک افراد برای زیبایی

نیاز انسان به دیده شدن و پذیرفته شدن یکی از بنیادی‌ترین انگیزه‌های زندگی اجتماعی بوده و زمانی معیارهای زیبایی به شدت سختگیرانه و غیرواقعی می‌شوند افراد احساس می‌کنند باید ظاهر خود را به آن نزدیک کنند تا بتوانند مورد توجه و تحسین قرار بگیرند.

این فشار اجتماعی می‌تواند افراد را وادار کند تا حتی اگر آگاه به خطرات باشند درد جراحی‌ها و عوارض احتمالی را بپذیرند.

الگوهای زیبایی که توسط سلبریتی‌ها، مدل‌ها و شخصیت‌های مشهور تبلیغ می‌شود نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی نگرش‌ها دارند و این الگوها تصویری از کمال غیرواقعی ارائه می‌دهند که افراد عادی با تلاش زیاد به دنبال رسیدن به آن هستند.

شبکه‌های اجتماعی با سیستم پاداش‌دهی بر پایه لایک، کامنت و فالوور کاربران را به سوی رفتارهایی سوق می‌دهند که محبوبیت بیشتری کسب کنند و این سیستم می‌تواند اعتیادآور باشد و افراد را به تغییرات ظاهری افراطی وادار کند.

کمبود آموزش‌های لازم در زمینه پذیرش خود و مقابله با فشارهای زیبایی یکی دیگر از عوامل مهم است و نبود برنامه‌های آموزش روانشناسی در مدارس و خانواده‌ها باعث می‌شود افراد بدون آمادگی لازم وارد چرخه بدن‌آزاری زیبایی شوند.

با بدن‌آزاری مقابله کنیم

افزایش آگاهی عمومی درباره خطرات جراحی‌های زیبایی افراطی و پیامدهای روانی بدن‌آزاری نخستین گام مهم بوده و رسانه‌ها، نهادهای آموزشی و سازمان‌های مردم‌نهاد باید در این زمینه فعال‌تر شوند.

برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای برای تقویت اعتماد به نفس و پذیرش تنوع‌های زیبایی به ویژه در کودکان و نوجوانان باید توسعه یابد.

قوانین دقیق و نظارت مؤثر بر مراکز جراحی زیبایی و تبلیغات مرتبط ضروری است تا از سوءاستفاده‌ها و خطرات احتمالی جلوگیری شود.

ترویج فرهنگ پذیرش تنوع زیبایی و نقد استانداردهای غیرواقعی باید به یک دغدغه اجتماعی و فرهنگی تبدیل شود.

بدن‌آزاری زیبایی پدیده‌ای چندوجهی و پیچیده است که تحت تأثیر فشارهای اجتماعی، فرهنگی و روانی شکل گرفته و سلامت جسم و روان افراد را به خطر می‌اندازد و برای مقابله با این چالش نیازمند همکاری همه‌جانبه نهادهای فرهنگی، آموزشی، قانونی و رسانه‌ای هستیم تا بتوانیم جامعه‌ای سالم‌تر و انسانی‌تر بسازیم که در آن زیبایی به معنای واقعی تنوع، سلامت و پذیرش باشد.

انتهای خبر/